|
We zijn op Kladblog al dieper ingegaan op het gegeven dat vrouwelijke personages worden geobjectiveerd en als lustobject worden neergezet in veel boeken, maar… geldt dit niet andersom ook zo? Even afzijdig gehouden of jongens YA/NA-boeken willen lezen, is de marketing van deze boeken duidelijk meer gericht op meisjes/vrouwen en door meer vrouwelijke auteurs geschreven. Dit zorgt er ook voor dat de liefdesinteresses op een bepaalde manier worden neergezet. En misschien niet altijd in positieve zin. Hieronder discussiëren we de stelling: Mannelijke personages worden geobjectiveerd in YA/NA-boeken.
SOPHIE Wanneer een boek geschreven is vanuit een vrouwelijk hoofdpersonage blijkt vaak al snel dat mannelijke personages een specifieke rol vervullen. Ze zijn aantrekkelijk, mysterieus, gevat en bij vlagen druipen ze over van het testosteron terwijl ze hun vijanden aan stukken scheuren. Dát of ze zijn het grappige bij karakter dat voor humor moet zorgen, dat lief en soft is en hopeloos verliefd is op het hoofdpersonage ondanks dat zij hem nooit als optie zal overwegen. Boeken, maar ook andere media schetsen objectiveren naar mijn mening zowel mannen als vrouwen en het doet geen goed. Het maakt personages oppervlakkig en schept verwachtingen die onmogelijk te voldoen zijn. Het houdt het genderpatroon van mooie vrouwen en krachtige mannen in stand terwijl zoveel mensen daar niet aan kunnen voldoen. Zolang vrouwelijke personages in bijna elk boek huilen en ik mij niet eens kan herinneren wanneer een mannelijk personage dit ooit deed, zijn boeken niet het media waarvan ik hoop dat het kan zijn. Vrouwen lezen nu boeken met een ‘feministische’ inslag waardoor ze kunnen zien dat zij daadwerkelijk alles kunnen zijn wat zij willen, dat ze niets hoeven te pikken. Maar waar blijven de boeken over mannen die huilen bij het zien van puppy’s, die de menstruatiecyclus van hun partner herinneren, die meer zijn dan alleen een brok geweld? Ga me niet vertellen dat dat niet sexy genoeg als love-interest of villain zou zijn want emoties zouden geen afknapper mogen (lees: moeten) zijn. Zolang we in boeken alleen maar personages maken wiens spijkerbroek iets te strak zit rond hun opgezwollen kruis, geven we mannen niet de diepte die zij verdienen. IANTHE Er is natuurlijk niks mis mee als een man (of vrouw) aantrekkelijk is—het word pas een probleem als dat alles is, of als ze constant onder hetzelfde stereotype vallen. Bij vrouwen is dat natuurlijk het super hete maar extreem domme blondje, en bij mannen is het een donkere, mysterieuze gast die iedere eigenschap heeft die we vroeger in de categorie “mannelijk” zouden schuiven. Natuurlijk is het ideaalbeeld qua uiterlijk bij beiden een beetje hetzelfde: blank, hetero, fit (vrouwen extreem dun, mannen extreem gespierd), geen beperkingen behalve misschien een jeugdtrauma dat zogenaamd als excuus moet dienen voor toxic gedrag. Om met de deur in huis te vallen: ja, in veel YA/NA worden mannen geobjectiveerd. Persoonlijk lees ik niet (meer) zo veel boeken waar dat in gebeurd, maar ik weet dat ik wel telkens veel geluk heb als ik die dans ontspring. Mannen zijn vaak lapjes vlees die enkel dienen voor het complimenteren van het vrouwelijk hoofdpersonage (als ze haar natuurlijk niet emotioneel aan het mishandelen zijn door hun jeugdtrauma), over-beschermend te zijn en goede seks te leveren. Er is niets mis met deze dingen individueel, maar ze vallen altijd samen en er is bijna nooit meer dan dat. De man is er zodat de vrouwelijke lezer kan doen alsof zij het hoofdpersonage is en zij gewild is door deze hete vent. Dat is natuurlijk niet erg feministisch. Zowel de vrouwelijke lappenpoppen die de hoofdrol moeten vervullen, als ze stukken vlees die verliefd op hen zijn, verpesten een boek. Het ergste is nog dat de personages vaak geen chemie hebben behalve dat ze elkaar heet vinden, en dat maakt natuurlijk niet voor een goede relatie. Niet dat je dat zult zien; de heetste man eindigt altijd met de heetste vrouw, en het werkt ondanks dat ze beiden geen inhoud hebben en hij haar (in de meeste gevallen) mishandeld heeft. Een verhaal waar complexe personages verliefd worden op andere complexe personages om meer dan alleen uiterlijk? Six of Crows van Leigh Bardugo is een goed punt om te beginnen. In conclusie: ja, mannen worden geobjectiveerd. Vrouwen ook. Schrijvers moeten in plaats daarvan beter hun best doen om complexe personages neer te zetten die meer zijn dan alleen uiterlijk en niet precies in het grootste stereotype vallen. Verkoopt het soms als een trein? Ja, maar dat betekent niet dat een schrijver geen verantwoordelijkheid heeft om het beter te doen. Verkoopcijfers zouden geen reden moeten zijn om een slecht boek te schrijven, want op het einde van de dag heeft een goed product meer waarde op de lange termijn. En dat zou hetgeen moeten zijn dat telt. PHOENIX Dit vind ik een leuke stelling, aangezien er vrij veel aandacht is voor vrouwen die geobjectiveerd worden in boeken. (En terecht!). Maar andersom gebeurt het natuurlijk ook. In YA/NA komt het bovendien sterker naar voren, omdat dit grotendeels wordt geschreven door vrouwen. Mannen schrijven vaak vrouwelijke liefdesinteresses zoals zij ze graag zien en vrouwen schrijven, zo blijkt, vaak mannelijke liefdesinteresses zoals zij ze graag zien. Dit zorgt ervoor dat de mannelijke liefdesinteresses in YA/NA regelmatig afgetraind en/of oogverblindend knap zijn. Elk meisje wil hem daten, elke jongen wil hem zijn. Een groot deel van de aantrekkingskracht van het mannelijke personage komt bovendien uit zijn knappe uiterlijk. Hun gebrek aan persoonlijkheid gaat heel handig schuil achter de ‘mysterieuze’ allure die ze uitstralen. Enkele voorbeelden om mijn standpunt te illustreren: Edward in Twilight, Patch in Hush Hush, Dante in Legendary/Meester Legende, vrijwel alle mannelijke personages in Throne of Glass/ACOTAR-series (hoewel de vrouwelijke personages daar ook oogverblindend mooi zijn, dus veel variatie is er niet bij SJM). GAOS Uit ervaring, zowel van het veel lezen als van het zelf schrijven, denk ik dat het gewoon al een talent op zich is om eender welk personage origineel en diepgaand te maken. Dus ja, de kans is enorm groot dat mannelijke personages geobjectiveerd worden in eender welk genre dat niet hard core literatuur is. Daar worden vrouwen dan weer immens geobjectiveerd. (kuch de ondraaglijke lichtheid van het bestaan kuch). En oké, dan wordt vaak het historisch aspect gebruikt om dat goed te praten, mais bon, dat is een andere discussie. Specifiek voor YA/NA? Ik denk niet dat het erger of minder erg is dan andere genres/leeftijdscategorieën. Zoals ik hierboven al vermeld is het altijd lastig om personages tot leven te wekken. Ik ben er wel van overtuigd dat er zowel goede als slechte voorbeelden zijn en dat het heel fel afhangt van de selectie boeken die je leest. Zo lees ik vaak fantasy, zoals Bardugo en Marie Lu, en ondanks dat dat vrouwen zijn, heb ik hun personages altijd vrij levendig gevonden! Aan de andere kant van het spectrum ben ik er bij Albertalli en Silvera (o.a. van what if it’s us) ook van overtuigd dat hun personages perfect tot leven komen en niet geobjectiveerd worden. Zowel jongens als meisjes. Dat laat niet weg dat ik me meestal niet waag aan echte chicklit, met uitzondering van geek girl dan, waar ik echt kan geloven dat objectivering een stuk erger is. Maar ik denk dat dat vooral genre-eigen is en niet op de volledige YA gericht. Conclusie: ja, het wordt geobjectiveerd, maar in welk genre niet? Is het daarom noodzakelijk vaker voorkomend dan bij volwassene literatuur of kinderboeken? Ik denk het niet.
0 Reacties
We zijn weer bij de laatste maand van dit jaar beland. Wat we hebben gelezen tussen de feestdagen door? Dat lees je hieronder!
SOPHIE December was een overvolle maand voor mij waardoor ik alle politiek geladen fantasy aan de kant schoof en me onderdompelde in de softe chicklit en romantische boeken. Fluffy verhalen worden zwaar onderschat. Ik herlas onder andere Royals van Rachel Hawkins en haalde Van Chanel naar flanel van Marijke Vos uit de Hebban adventskalender. Ik startte tevens in Een bijna eindeloze afstand van Tahereh Mafi. In alle eerlijkheid heb ik geen idee wat ik deze maand allemaal las. De TBR naast mijn bed is ondertussen zo hoog dat ik hem omver gooi in mijn slaap. IANTHE Na Over Wezenloze Zielen van Merel De Keyzer met succes te hebben afgerond (zeker een aanrader!), was ik toch wel een beetje opgelucht dat er nog YA bestond waar ik van kon genieten. Vervolgens begon ik in The Hobbit van J.R.R Tolkien om te kijken of volwassen fantasy iets voor me was, maar het taalgebruik was me net iets te oubollig en ik kwam er maar moeilijk doorheen, dus die heb ik aan de kant gelegd met het voornemen hem over een paar maanden/jaren weer eens op te pakken. Daarna begon ik in The Belgariad Volume 1 van David Eddings, en ik was blij verrast door het begin, maar toen ik Red Sister van Mark Lawrence van de post kreeg, kon ik het niet laten daar in te beginnen. En nu ben ik ongeveer halverwege, en ik ben absoluut verliefd op het boek. Ik heb al een paar keer zeer hevig meegeleefd met het hoofdpersonage, en dat is toch wel iets speciaals voor mij. Grey Sister is al onderweg, en Holy Sister komt volgend jaar uit, dus daar ben ik erg enthousiast over! Daarnaast ontving ik ook Fence Volume 1 van C.S Pacat die de eerste vier issues samen bond. Ik had die issues natuurlijk al gelezen toen ze net uit waren, maar ik heb ze herlezen nu ik de comic eindelijk in mijn handen hield. GAOS Dus, ik had mijn goodreads op 25 boeken voor 1 jaar gezet. Dat gaat vrij hard falen, dacht ik, maar ik wilde wel mijn ik-lees-veel-te-weinig gevoel oplossen en wel, daar ben ik ook helemaal voor gegaan. Ik las deze maand maar liefst al 5 boeken en daar gaan er nog 3 bijkomen. Ik begon met Sommige meisjes houden niet van roze, nadat ik Chrostin, de schrijfster, als persoonlijke revelatie/ontdekking op de boekenbeurs ervaarde. Ze was los de interessantste schrijfster die ik in tijden ontmoet heb. Jong, frisse ideeën, getalenteerd, feminisme, stijlvol en god zo knap. Ik voelde me vaak net iets te oud voor de tips. Ik had dit soort boeken nodig toen ik veertien was! Al was ik ook blij dat ik merkte dat ik bij sommige delen (oa zelfliefde en idgaf) in een verder stadium stond dan het boek beschreef, which is great! Daarna had ik de smaak te pakken en besloot ik elk weekend dat ik van mijn kot naar huis ging een boek te lezen in plaats van mijn laptop mee te nemen. Zo ging Koninginnen van Kendar Blake erdoor (lees nu onze recensie al!), maar daarna kwam ‘a very large expanse of the sea’ van Tahere Mafi. Samengevat: ik weende, ik ween niet vaak. Oké, deze maand misschien wel, want bij Aristoteles en Dante en de geheimen van het universum was het weer zo ver en bij what if it’s us van Albertalli en Silvera heeft het verdomd weinig gescheeld (wat een perfect einde man). Met andere woorden: ik las veel LGBTQ contemporary en mijn god wat hield ik ervan! Tijdens de feestdagen las ik ook Showstealer uit, het vervolg op showstopper! Daar komt nog een recensie van binnenkort, maar kort samengevat: rillingen Laatste boek van het jaar: Over wezenloze zielen PHOENIX Ik las ein-de-lijk Mortal Engines uit. Het boek heeft er eerlijk gezegd voor gezorgd dat ik nogal huiverig ben om de film te zien, ook al weet ik dat het vast een leuke film zal zijn (in elk geval de visuals, aangezien de makers van The Hobbit en The Lord of the Rings eraan hebben gewerkt). Laten we het erop houden dat ik niet bepaald fan ben van het boek. Verder ben ik bezig in City of Brass van S.A. Chakraborty. Een volwassen high fantasy geïnspireerd op de Islamitische cultuur en mythologie. Ik kan er nog niet heel veel over zeggen, behalve dat ik de cultuur heel fascinerend vind en - voor zover ik kan oordelen - prachtig neergezet. En ik ben ook begonnen in Meester Legende van Stephanie Garber. Het eerste deel vond ik top - magische circussen zijn mijn zwakte - dus ik heb goede hoop voor die vervolgdeel! LOUISE December, de maand van de kerstcadeautjes en stress. Daar kwam het althans voor mij op neer. Ik las deze maand What If It’s Us (die ik overigens al gelezen had, maar goed, soms is het heerlijk om een boek opnieuw te lezen). Ook begon ik aan A Very Large Expense Of Sea van Tahereh Mafi - ik heb pas enkele hoofdstukken gelezen, maar wauw. LIVIA Lui en traag en onderdrukt door leerdruk, lees ik momenteel weinig. Ik begon in Merkteken van de Dood, geschreven door Mascha Schoonakker, maar zit nu vast rond blz. 100. Als echt tijdverdrijf lees ik nog steeds vooral online fanficties. LEA Na drie maanden van amper een boek openen, kan ik eindelijk zeggen dat ik weer echt aan het lezen ben. Ik heb alleen nog niet echt iets uitgelezen, wat ook komt doordat de boeken waarin ik lees lekker dik zijn. Op dit moment ben ik bezig met Lord of Shadows, die ik inmiddels bijna uit heb. Verder ben ik nog steeds bezig in A Feast For Crows, het vierde deel in de A Song of Ice and Fire serie. Ik ben daarvan ongeveer op de helft (niet dat dat veel zegt, want ik zit op pagina 500). Allerlaatst luister ik naar Geekerella. Daar heb ik nog ongeveer twee uur van te gaan. Ik hoop alledrie nog uit te krijgen in december. Ambitieus? Misschien. Ik ben in ieder geval al blij dat ik weer aan het lezen ben, want wat heb ik dat gemist.  Nina’s ouders zijn net gescheiden. Dat betekent niet alleen dat Nina vanaf nu elk weekend met een enorme weekendtas heen en weer moet fietsen tussen twee huizen, maar ook dat ze in sneltreinvaart moet wennen aan de nieuwe situatie. Aan de nieuwe vriendin van haar vader bijvoorbeeld, die twee kinderen heeft: Lindi (type valse stiefzus) en Mark (headbangende metalfan). En aan het feit dat haar moeder als een zombie-in-pyjama door het huis wandelt. Eigenlijk heeft Nina het al druk genoeg met voetbal, vriendinnen en haar laatste schooljaar – en nu komt dit er ook nog bij. Hoe moet ze dit in hemelsnaam allemaal tegelijk doen? Cover & achterflap Kort gezegd: Leuk en past goed bij de feeling van het verhaal! Het heeft een mooie kleur - hoewel het een klein beetje tandarts-achtig is - en de tekeningen erop vind ik al helemaal leuk gedaan. Het past ook perfect bij de inhoud van het verhaal. Inhoudelijke recensie Heerestraat & Rozenlaand snijdt een onderwerp aan waar toch best een aantal jongeren mee kampen: gescheiden ouders. Het is een belangrijk thema dat op luchtige maar zeker niet ongevoelige wijze wordt neergezet. De schrijfstijl was vlot en fijn om te lezen. Volgens mij zullen veel jongeren in eenzelfde situatie zich herkennen in Nina. Daarop voortbouwend: de personages waren realistisch, driedimensionaal en fijn om over te lezen. En bovendien voelden ze ook ‘Nederlands’ - ik kan het even niet anders verwoorden. Ik weet ook niet wat in de stijl en hun manier van doen ze zo Nederlands maakte, want ik kan mijn vinger er niet precies op leggen (misschien de welbekende nuchterheid? hmm), maar desondanks wilde ik het vermelden. In mijn ogen is dit namelijk positief. We hebben YA-boeken van Nederlandse (én Vlaamse, overigens) bodem nodig die herkenbaar zijn voor jongeren hier. Ook was het fijn om te lezen dat elk personage een duidelijk eigen stem en eigen problemen hadden waarmee ze worstelen, inclusief de ouders. De verschillende vriendschappelijke en familiaire relaties waren heel goed neergezet, net zoals de machteloosheid, frustratie, woede en verdriet die er bij de kinderen én ouders van gescheiden gezinnen bij komt kijken. Het enige minpunt van het boek is de romantische relatie. Ik wil niet al te veel spoileren, maar het heeft niets te maken met het taboe er omheen. Daar kan ik nog wel overheen kijken. Het is meer dat ik er totaal geen feeling voor had. Ik weet eerlijk gezegd niet zo goed wat ik ervan moet vinden, want aan de ene kant vond ik het een typisch geval van puberale verliefdheid met hormonen en heftige emoties. En in die zin was het vrij goed neergezet. Aan de andere kant vond ik het geen mooie relatie om over te lezen en shipte ik de personages ook niet. Waarschijnlijk ligt het meer aan mij en mijn idealistische kijk op romantische relatie en niet aan het boek. Desondanks had ik liever dat de romantische relatie er niet in zat. Een ander, klein minpuntje is dat ik het jammer vond dat het stiefzusje zo gemeen werd neergezet. Van alle personages vond ik haar het meest oppervlakkig overkomen. Tot slot Heerestraat & Rozenlaan is een heerlijk, vlot geschreven boek dat een zwaar thema aankaart op luchtige maar meesterlijke wijze. Carlie van Tongeren heeft wat mij betreft een super YA-debuut, her en der wat puntjes wat ik persoonlijk minder vond, maar zeker niet storend waren. Ik kan niet wachten op haar volgende boek! Van mijn krijgt dit boek vier sterren. Phoenix Drie zusjes Eén troon... Op het eiland Fennbirn wordt elke generatie een drieling geboren - drie koninginnen, alle drie erfgenaam van de troon en alle drie in het bezit van een bijzondere kracht. Mirabella kan met een knip van haar vingers vlammen doen oplaaien en hevige stormen ontketenen. Katherine kan zonder blikken of blozen het dodelijkste gif doorslikken zonder ziek te worden, en Arsinoe, zo gaat het gerucht, kan de mooiste bloemen laten bloeien en wilde leeuwen temmen met één enkele blik. Maar aangezien er maar één van hen gekroond kan worden, moeten de zussen de strijd met elkaar aangaan. Op de nacht van hun zestiende verjaardag, begint het gevecht. En dat is niet zomaar een spelletje, maar een gevecht op leven en dood… R E V I E W Cover & achterflap De cover is niet lelijk en een typische fantasy cover, maar ook niet heel speciaal. De kroon op de voorkant is vaker gedaan. Omdat ik fan ben van fantasy, pak ik het wel snel op als ik het zie liggen in de boekhandel, dus het trekt naar mijn idee zeker wel de personen die binnen het lezerspubliek vallen. De achterflap en de tekst op de voorkant bleef mijn aandacht vasthouden. Drie zusjes die strijden op leven en dood om de kroon? Awesome! Ik had direct zin om te lezen. Inhoudelijke recensie Phoenix: Om eerlijk te zijn kwam het boek traag op gang en werden er de eerste paar hoofdstukken veel personages geïntroduceerd waardoor het enigszins verwarrend kan worden. Persoonlijk lees ik veel volwassen high fantasy en in dat soort boeken is er altijd sprake van een langere opbouw dan in YA en veel personages. Ik had er dan ook niet veel moeite mee, maar ik kan me voorstellen dat de gemiddelde YA-lezer dat wel heeft. De trage opbouw zorgde er bij mij wel voor dat ik de beweegredenen van de hoofdpersonages beter begreep en met ze meeleefde. Voorts vond ik het tof dat de auteur niet terug schrok om gruwelijke scènes uit te schrijven. Daardoor kan het voor jongere YA’s wel wat heftig zijn, maar voor mij zorgde het er wel voor dat het des te spannender werd als de hoofdpersonages in de problemen kwamen. De opbouw in combinatie met dit soort scènes maakte het slot ook heel gaaf. Wellicht dat het wat beter uitgespreid kon worden qua actie - nu zat alles in het einde - maar aan de andere kant kwam door de opbouw het einde epischer over. Gaos: Voor mij was de trage opbouw wel een probleem. Ik had niet het gevoel dat ik in het verhaal raakte door de continue wisseling van perspectief in combinatie met dat geen van de perspectieven me echt interesseerde. Dat plus de trage opbouw maakte het voor mij soms echt lastig om vol te houden. Ik had de hele tijd wel het gevoel dat er dingen gingen gebeuren, maar dat deed het uiteindelijk niet. Ik had ook echt het gevoel dat de dingen die wel gebeurden eindeloos uitgespreid werden. Alsof het hele boek de helft van de pagina’s had kunnen zijn zonder inhoudelijk het verhaal te veranderen. Phoenix: De personages zijn ieder heel verschillend en hebben merkbaar een eigen stem. Ik vond het ook fijn dat ze niet perfect waren. Ze waren jaloers, naïef en wanhopig. Ze deden verkeerde dingen of bedoelde iets goed, maar pakten het verweerd aan. Dat maakte ze menselijk en interessant om over te lezen. De bijpersonages zijn wellicht niet heel memorabel door de hoeveelheid ervan. Zo heel af en toe wist ik niet meer wie een personage ook alweer was. Ik denk dat je dit ook al snel krijgt als je drie verschillende hoofdpersonages hebt die in verschillende omgevingen leven. (Hoewel, er was één personage: een liefdesinteresse. Ik zal hem niet bij naam noemen vanwege spoilers, maar ik heb intense haat voor die gozer. Ergens ook wel tof dat de auteur zoiets erin heeft geschreven). Gaos: De personages zijn inderdaad heel goed uitgewerkt, de hoofdpersonages dan toch. Alles wat Phoenix daarover zegt, daar ben ik het ongeveer nog wel mee eens. De grote hoeveelheid aan bijpersonages zorgde er alleen ook voor dat die niet echt duidelijk konden zijn. Zo heb ik de hele tijd zitten denken dat Ellis een jong meisje is, terwijl het een oude man is, gewoon omdat er overal zoveel familieleden en vrienden rondlopen die geen enkele toegevoegde waarde hebben. Ook het hele plot van de bovengenoemde liefdesinteresse raakte me eigenlijk niet genoeg. Het was niet zo dat ik hem haatte, maar ik voelde er ook niks voor. Juist dat gevoel van oppervlakkigheid had ik het hele boek en dat kan net zo goed aan mij liggen, maar ik lees een boek juist om in de hoofden van personages te kruipen en avonturen te beleven vanuit mijn bed, maar daar slaagde ik met dit boek maar niet in. Tot slot Phoenix: Ik zal niet ontkennen dat dit boek elementen bevat die niet voor iedereen is weggelegd, maar voor mij pakte het goed uit. Ik genoot van de opbouw, de personages, de wereld en de krachten en vond het slot voor actie en spanning zo gaaf dat ik niet kan wachten op het tweede deel! En ik moet het even zeggen: die kaart aan de binnenkant is prachtig, wow. Gaos: De opzet is intrigerend, maar daar bleef het bij mij ook bij. Ik raakte nooit echt in het verhaal en kon me niet voldoende in de personages inleven om er echt om te geven. Normaal stop ik nooit in het midden van het verhaal (eindes voorspellen is mijn ding en ik wil weten of mijn gok juist is), maar ik ga toch het tweede deel niet lezen. Ik moet wel toegeven dat ik een paperback heb, want die prachtige kaart waar Phoenix het over heeft, had me misschien overtuigd om een halve ster meer te geven, maar voor mij is dit een ⅖. Phoenix & GaosSchrijven is soms verdomd lastig. Begrijp me niet verkeerd, het gaat allemaal wel lekker, totdat je op een bepaald punt belandt. Het gevreesde punt waar je nog net niet alles uit het raam wil smijten. Ik zit momenteel op dat punt… Ik denk niet dat ik ooit een grotere hekel aan een manuscript heb gehad. Elke zin die ik schrijf, voelt cliché, overbodig, te veel tell en te weinig show. Ik zou nog net niet van frustratie mijn haren uittrekken en in huilen uitbarsten. I think you get it. Is mijn manuscript dan slecht? Momenteel vind ik absoluut van wel. Ik wéét dat het onrechtvaardig is om dit verhaal verschrikkelijk te noemen, want dat is het niet (hoop ik), maar zo voelt het wel. En daarom gooide ik net die volledige 70K in de digitale prullenbak. Om vervolgens bij een vriend een back-up op te duikelen en gefrustreerd weer verder te gaan. Waarom haten sommige schrijvers met vlagen hun eigen werk? Dit is de eerste keer dat ik het me afvraag, ook al ik heb genoeg grote namen gehoord die er ook last van hebben. Is het imposter syndrome? Onzekerheid? Perfectionisme? Allemaal? “All of us who do creative work, we get into it because we have good taste. But there is this gap. For the first couple years you make stuff, it’s just not that good. It’s trying to be good, it has potential, but it’s not. But your taste, the thing that got you into the game, is still killer. And your taste is why your work disappoints you. A lot of people never get past this phase, they quit. Most people I know who do interesting, creative work went through years of this. We know our work doesn’t have this special thing that we want it to have. We all go through this. And I took longer to figure out how to do this than anyone I’ve ever met. It’s gonna take awhile. It’s normal to take awhile. You’ve just gotta fight your way through.” - Ira Glass Zoals de quote van Ira Glass hierboven eigenlijk al vermeld, schrijvers haten soms hun eigen werk omdat het beter kan. Of dat vinden zij zelf dan. Mensen zijn kritische wezens en wij zijn op niemand kritischer dan op onszelf. Als we een idee hebben dat groter voelt dan onszelf, dan kan het niet anders dan dat we het ergens onderweg willen doden. Een beetje zoals mensen standaard de behoefte voelen om schattige dingen dood te knijpen, we willen niet dat het dood gaat, maar we kunnen het gewoon niet aan. Ik vind dat mijn manuscript beter kan want ik zie alle fouten die er nog inzitten. Ik weet dat het een first draft is, maar toch, toch. Het bezit nog niet de magie die ik in mijn favoriete verhalen tegenkom (voor mijn gevoel) en dus voel ik mij een mislukkeling. Ik weet dat schrijven leuk zou moeten zijn, maar soms is het dat gewoon niet en dat is eigenlijk ook niet erg. Mijn zusje voetbalt en zij vindt dat ook niet elke keer leuk. Hobby’s zijn niet altijd leuk want de meeste hobby’s zijn gebaseerd op een vaardigheid en uiteindelijk willen we eens beter worden. Het is dus heel logisch dat je af en toe je schrijven haat, hetzij dat het je waarschijnlijk niet heel productief maakt. Sophie Chilling Adventures of Sabrina wordt in principe gepromoot als een soort spin-off van het razende succes van Riverdale. Maar toch zijn beide series extreem anders. Riverdale is contemporary en doet niet vermoeden dat er in zijn wereld iets bovennatuurlijks bestaat. Chilling Adventures of Sabrina, daarentegen, speelt zich misschien af in hetzelfde alternatieve universum als Riverdale, het zit vol met bovennatuurlijke elementen. Het concept alleen al: een halfheks die op het punt staat haar “zwart doopsel” te ondergaan waarin ze haar naam in het boek van het ‘beest’ zet en bijgevolg onsterfelijk en super machtig wordt? Twee heel andere dingen, maar kennelijk toch in hetzelfde universumpje. Want Chilling Adventures zit vol verwijzingen naar het naburige stadje, Riverdale. Enerzijds super gaaf, anderzijds beetje overbodig. Deze serie is namelijk fantastisch genoeg op zich. Om te beginnen is er de sfeer. Deze serie neemt je helemaal terug naar het donkere, horrorkantje uit de jaren 60. Niet dat ik er persoonlijk veel kennis over heb, maar als ik het goed voor me heb bevat het allemaal kleine elementen die het geheel een vibe geven van horrorfilms uit de jaren 60 en 70. De intro, bijvoorbeeld, is compleet geïllustreerd in de stijl die men gebruikte voor filmposters in deze periode. Dan is er nog de muziek, de kleding - vooral die mooie, witte jurk van Sabrina *zucht* - en het decor. Niet enkel is het huis van Sabrina’s tantes een huis waar ik persoonlijk door begin te zwijmelen - want geef mij alle creepy, krakende, maar briljant mooie huizen die bijna lijken te ademen - maar ook de school, de boekenwinkel… Zoals Sabrina zegt in het begin, voelt het in Greendale aan alsof het altijd Halloween is. Verder kan ik het ook zeker appreciëren dat ze het donker kantje van de sfeer en ook de inhoud en het concept in het algemeen, nl. heksen, niet hebben proberen te verzachten. De serie is mooi en spannend, maar op sommige momenten denk je toch wel eens: “Godverdomme, bah, is dit nu écht nodig?” (SPOILER: ik bedoel, die aflevering met die kannibalistische traditie? Mijn hemel, jakkes. En dan zeker het einde, dat ze die vrouw beginnen op te fretten en Sabrina kijkt alsof ze… wel, iemand opgegeten ziet worden.) Heksen worden in deze serie exact ook afgebeeld zoals men ze vroeger zag: duivelvereerders. En hoewel ik er wat sceptisch over ben, wetende dat er serieus mensen zijn die wicca en wat wij hekserij noemen, belijden als een vorm van religie, vind ik dit wel een groot pluspunt. Het voegt namelijk toe aan de grimmige sfeer. Bovendien, de scènes waarin ze Satan ook daadwerkelijk lieten zien in al zijn lelijke saterglorie vond ik echt ontzettend. Het plot zit ook stevig in elkaar (in tegenstelling tot S2 van Riverdale, spijtig genoeg…). Er wordt niet nodeloos van afgeweken, iedere scène heeft zijn functie, hoe klein die ook moge zijn, en ieder personage heeft ook zijn rol te spelen. Wat ben ik blij dat de bijpersonages niet gewoon aan de kant werden gezet. Roz en Suzy zijn geen onwetende vriendinnetjes die Sabrina gewoon steunen door dik en dun en voor de rest geen leven hebben: ze hebben hun eigen problemen, waar ze mee overweg leren gaan, en vooral ondernemen ze zelf ook acties die invloed hebben op het plot. Nog fantastischer vond ik de evolutie van de drie zussen. In het begin worden ze voorgesteld als je alledaagse trio mean girls, maar geleidelijk aan leer je samen met Sabrina dat ook zij complexer zijn dat stereotiep. Maar zonder dat ze plots super aardig worden en Sabrina’s beste maatjes worden. Ze leren Sabrina te appreciëren, maar verliezen niets van hun venijn en door de kwetsbaarheden in het toe te voegen, worden ze enkel echter. Op het einde kan je bijna sympathie voor ze hebben. Ook dat Sabrina’s tantes en haar neef, Ambrose, elk hun eigen karakters hebben, wordt vanaf het begin duidelijk. En met iedere aflevering leer je ook elk van hen beter kennen, met al hun complexiteit. Zoals dat gaat in heel goede series. Ik was blij om eens een tienerserie te hebben waarin de voogden - in dit geval dus tantes, maar ook ouders - niet gewoon schimmen zijn die of de hoofdpersoon haten of helemaal vertroetelen. Het is veel genuanceerder dan dat en dat vind ik zo fantastisch. (SPOILER: ik vond het ergens zo fascinerend om te ontdekken dat tante Hilda nog maagd was, nooit een relatie heeft gehad en zich daarvoor schaamde. Dat maakte het enkele schattiger toen ze wat closer werd met die ene dude van de boekenwinkel.) Wat dan betreft Sabrina zelf… Ze heeft soms de neiging aan te voelen als een special little snowflake, maar ik stoorde me er niet aan? Ze is gewoon zo slim en mooi etc, maar tegelijkertijd ook zo kwetsbaar en bang voor de toekomst, dat het makkelijk wordt jezelf in haar te herkennen. Zijn we allemaal niet een beetje bang voor dat onbekende van de toekomst? Om te verliezen wat we nu hebben? Zeker haar relatie met Harvey vond ik mooi. Ook al vertoonde het tekenen van dat typische YA aspect van bijna obsessieve liefde, het was vooral heel puur en oprecht en vooral stabiel. Sabrina loog misschien over haar heks-zijn, maar op dat punt na, denk ik wel dat hun relatie vol was van eerlijkheid. Harvey had in het begin de neiging enkel het vriendje te zijn dat alles opzij duwt voor het hoofdpersonage, maar ook dit beeld werd snel verbrijzeld. Harveys thuissituatie, zijn relatie met zijn broer en zijn angst voor de mijnen werpen een heel nieuw en vooral nodig licht op zijn karakter en op het einde had ik het zo met hem te doen. Hij was een absoluut schatje. Wat ik nog graag extra benadruk is de vrouwenrelaties in deze serie. Er zijn gewoon zoveel vrouwen, met verschillende banden ten opzichte van elkaar en dat is allemaal op zo’n goede manier uitgewerkt dat ik wel kan glimlachen. Sabrina, Roz en Suzy zijn echt een vriendinnengroep zoals ik kan herkennen in mijn eigen leven. Dat ze een vereniging voor meisjes, door meisjes oprichten op hun school is ook een groot pluspunt van deze serie voor mij. Ook gewoon al die sterke, machtige heksen zijn een soort empowerment dat je zelden ziet in mainstreammedia. Tenminste op deze manier: niet hevig geseksualiseerd (al is het wel wat geseksualiseerd soms, maar ach, hoort bij het leven) en met beperkte rivaliteit tussen de vrouwen. En de rivaliteit die er is, is logisch en niet gebaseerd op: “he die man is van mij!”. Just gotta love that. In het kort raad ik absoluut iedereen aan deze fantastische serie te zien. In het begin is het misschien wat wennen - want het doorbreekt qua sfeer en soms ook qua filmstijl een beetje wat we gewend zijn - maar het is een fantastisch verhaal. LiviaEnkele maanden geleden maakte ik mijn Goodreads account aan. Enkele maanden geleden?, hoor ik jullie denken. Is dat niet laat? Dat is zeker laat, maar dat laten we voor nu in het midden houden. Waar het op neer komt, was dat me gevraagd werd een challenge in te voeren. Hoeveel boeken wilde ik dit jaar lezen? Het was april. Ik had er ongeveer drie gelezen. Niet veel, maar ik nam het mezelf niet kwalijk. Ik had het druk gehad. Dus besloot ik de teller laag te zetten. Vijftien boeken. Dat moest wel lukken, toch? Zodra ik het nummertje 15 invulde, klonk er een stemmetje in mijn hoofd: Wat is dit nou, Louise? Je was toch altijd zo’n fanatieke lezer? Waar zijn die tijden dat je iedere week na muziekles naar de bibliotheek ging, zeven boeken leende, en die de volgende week gelezen in kon leveren? In de prullenbak, was het antwoord. Vroeger las ik alles wat los en vast zat. Het was mijn grootste hobby. Ik verslond boeken. Op school zat ik vol spanning te wachten tot ik eindelijk naar huis kon om mijn boek uit te lezen. Het was geen hoog literair werk. Het beste boek dat ik op mijn dertiende las, was het derde deel uit de Twilight-reeks. Iets waar ik achteraf misschien niet trots op moet zijn, maar dat neemt niet weg dat ik er onwijs van genoot. Zoals ik van alle boeken genoot. (Behalve horror, maar daar zal ik later eens over uitweiden.) Toen kwamen de laatste jaren van mijn middelbare school en kwam de verplichte leeslijst. Op die beruchte website die een deel van jullie wel zal kennen, toen nog lezenvoordelijst.nl, moesten we een boek uitzoeken. Vier boeken per jaar, drie jaar lang. Geen vampierromannetjes. Geen Pretty Little Liars of een spannend historisch verhaal. Maar Echte Literatuur. Een van de eerste boeken die ik moest lezen: Het Behouden Huis van W.F. Hermans. Nu, begrijp me niet verkeerd. Het zijn objectief vast goede boeken. Maar ik vond het een verschrikking. Lezen, mijn favoriete hobby, hetgeen dat me wegtrok uit de realiteit, was opeens iets dat moest. En dat bovendien stom was. Je begrijpt wel; de lol was er algauw af. Dat niet alleen: plotseling draaide het om literatuur. The Hunger Games lezen was niet goed genoeg. Je moest écht werk lezen. De Grote Drie van de naoorlogse literatuur. Die, opnieuw, objectief vast goed zijn. Historisch ook, vast wel. Maar ik vond het helemaal niets. Ergens in die drie jaar is mijn liefde voor lezen een vroege dood gestorven. Gesneuveld tussen de nihilistische passages uit Het Behouden Huis. Ik had die liefde al goed en wel begraven toen ik ging studeren. Wie leest er tenslotte nog als ze iedere dag pagina’s uit een dik studieboek moeten lezen? Daar is geen tijd voor. Er zijn ook nog vrienden, en Netflix. Laten we niet vergeten dat boek dat je nog altijd af wilt schrijven. Er is zo veel te doen. Waarom zou ik lezen? Op een gegeven moment bemerkte ik dat ik het lezen begon te missen. Het was geen evident gemis. Geen brandend verlangen. Het sloop erin. Ik merkte dat het ontspannend om in het weekend de bijlages van de krant te lezen. Toen mijn moeder mij een interview met Griet op de Beeck stuurde – jij leest toch graag? Misschien vind je dit wat! – realiseerde me dat ik graag een boek van haar wilde lezen. Ik besloot bij de bieb te gaan. Laagdrempelig, kostte me nauwelijks wat met mijn studentenkaart. Ik leende een paar boeken. Las een paar boeken. Niet veel. Die vijftien per jaar haalde ik net, wellicht, en pas toen ik al twee jaar van school af was. Maar wat lees je als je in de twintig bent? Het volwassenenschap is uiterst verwarrend. Er zijn zoveel dingen om uit te kiezen. Het Young Adult-schap is tenminste lekker overzichtelijk. Het is klein. De meeste dingen komen wel voorbij op het internet, of je hoort ervan via vrienden. Maar was ik nog wel een Young Adult? Officieel ben je dat tot je vijfentwintigste, maar… ontgroei je niet op een gegeven moment de vampierromances tussen een meisje van zestien en een kerel die de wereldoorlogen heeft meegemaakt? Het antwoord op die vraag is: ja. Maar dat betekent niet dat er niet meer is binnen de Young Adult. Het eerste Young Adult-boek dat ik las sinds mijn boekenliefde gesneuveld was, kan ik me eerlijk gezegd niet meer herinneren. Er was geen “boek dat de liefde voor het lezen in me deed herrijzen”. Ik las Murakami, ik las Hendrik Groen, ik las het eerste Iskari boek. Ik las boeken die ik leuk vond en boeken die ongelezen op mijn nachtkastje bleven liggen. Ik las The Great Gatsby, want ik besefte dat ik die nooit eerder gelezen had. Ik las de Twilight jubileumeditie (o, de herinneringen) en waagde me zelfs aan een boek dat ik op de middelbare school zo had gehaat. Het viel mee. Het viel allemaal wel mee. Ik las het niet uit, maar ik leerde wel dat het lang niet zo verschrikkelijk was als ik het toen had gevonden. Ik las van alles en langzaam begon ik meer te lezen. Ik ging door de boeken die ik vroeger kocht, toen al mijn zakgeld er nog aan op ging. Ik herlas een paar. Ze waren geen literaire meesterwerken, maar ze waren wel leuk. Ik had er lol in. En: mijn schrijven ging erop vooruit. Want van lezen leer je als schrijver toch nog het meest. Wat ik precies met dit artikel wil zeggen, is mijzelf ook niet helemaal duidelijk. Ik denk dat het dient als een vorm van herkenning. Veel fanatieke lezers die ik ken, hebben hun liefde zien sneuvelen over verplicht literair werk op school. En als het niet daar sneuvelde, dan was het wel op een ander moment, omdat ze de tijd er niet meer voor hadden. Anderen maakten er hun beroep van en die mensen bewonder ik ten zeerste, maar ik ben blij dat ik dat niet heb gedaan. Voor mij is lezen een hobby. Het is iets wat me ontspant. Het is iets dat ik graag doe wanneer ik ’s avonds in bed lig, mijn hoofd vol van een drukke dag. Als ik afleiding zoek. Of als ik lang in de trein moet en geen zin heb om de hele tijd uit het raam te staren of berichtjes te beantwoorden op mijn telefoon. Lezen betekent voor iedereen iets anders. Voor mij betekent het rust. Ik ben blij dat ik mijn liefde voor lezen terug heb gevonden. Wat heeft jouw liefde voor lezen allemaal ondergaan in de afgelopen jaren? Heb jij ook weleens periodes gehad waarin je zeker wist dat je de felbegeerde titel ‘Boekenwurm’ kwijt was? Laat het weten, zodat we ons leed gezamenlijk kunnen delen. LouiseHet is alweer december, wat betekent dat de lijdensweg genaamd NaNoWriMo alweer gepasseerd is. Hoe deze maand vol woorden voor de deelnemende leden van Kladblog ging? Je ziet het hieronder! SOPHIE Ik haalde de 50K! Het ging met redelijk veel pijn en moeite en regelmatig wilde ik huilen. Ik ben ongeveer een keer of drie op slaap gevallen op mijn toetsenbord. Uiteindelijk was het het wel allemaal waard. Ik heb weliswaar niet de volledige 50K in een verhaal gepompt, maar dat zijn slechts details. Elk woord is er eentje, niet? Tadaaa:
IANTHE Normaal is de 50k halen niets meer dan kinderspel, maar aangezien ik deze maand flink aan het brainstormen en outlinen was voor de tweede versie van mijn NA high fantasy serie, heb ik het maar net gehaald. Het feit dat ik minstens zes uur per dag met mijn verhalen bezig was, kon niet gereflecteerd worden op mijn wordcount omdat het meer in mijn hoofd moest gebeuren dan op papier. Dat is natuurlijk helemaal niet erg, maar het was wel even wennen; voor dat NaNo begon, schreef ik iedere twee maanden een verhaal tussen de 70k en 120k, en nu was die routine opeens weg. Dat zal ook nog wel even zo blijven, want negen boeken outlinen is niet niks. Ik hoop echter wel om toch stiekem weer te gaan schrijven aan mijn NA high fantasy in het nieuwe jaar. Verder heb ik tijdens NaNo een beetje gewerkt aan de eerste versie van een YA/NA romance. Die wil ik met kerst zo goed als af hebben, maar we zullen zien hoe dat uitpakt. Niet de beste NaNo qua woordaantal dus, maar ik ben wel heel tevreden met de vorderingen die ik heb gemaakt met mijn projecten. Volgend jaar kunnen we er hopelijk weer tegenaan! FENNA Na een rustige start van mijn NaNo besloot ik dat ik iets meer wilde schrijven dan 50.000 woorden. Mijn statistieken op de site zeiden namelijk dat mijn verhaal uit 2016 mijn langste NaNo-project ooit was, maar dat klopt niet. Ik heb dat verhaal nooit afgemaakt en ben toen verder gegaan met het herschrijven van iets ouds. Om mijn statistieken te veranderen in een verhaal dat wel af was en volledig in november was geschreven, moest ik bijna 80k schrijven. Het is gelukt, maar vraag me niet hoe. Naast het schrijven waren er nog een aantal andere dingen die mijn tijd en aandacht opeisten, dus voor dingen als het huishouden was geen tijd. Hierbij mijn oprechte excuses aan mijn vriend voor alle keren dat ik de afwas gewoon heb laten opdrogen en voor alle was die hij heeft gestreken terwijl ik boven mijn toetsenbord hing. Het verhaal zelf was ook een enorme struggle. Hoewel ik van de personages hou alsof ik ze al mijn hele leven ken, wilde hun verhaal maar niet vlotten. Ik heb dan ook mijn hele verhaal geschreven met de gedachte ‘het maakt niet uit als dit pure bagger is, ik kan het altijd nog herschrijven of verbranden’. Mijn verhaal is af, maar het is een regelrechte teringzooi en ik zie wel of ik er ooit nog iets mee doe. LEA Voor NaNoWriMo dit jaar had ik al maanden geen woord geschreven, dus misschien had ik vanaf het begin moeten weten dat ik gedoemd was te falen. Ik wilde echter geen voorbarige conclusies trekken en ik was vol met goede hoop dat ik het toch zou kunnen, want ik had eindelijk weer een verhaal idee. Helaas is mijn verhaal niet zo vrolijk als dat van zo ongeveer iedereen. Ik haalde de 50k niet. In het begin ging alles goed en genoot ik echt weer van het schrijven, maar algauw begon schrijven zoveel energie van me te vragen dat ik het fysiek niet meer aankon. Alleen het idee van moeten schrijven, laat staan NaNo nog halen, gaf me zoveel stress dat ik helemaal niets meer wilde en kon doen. Helaas bestaan dat soort dingen ook nog… Daarbij moet ik wel zeggen dat ik nu misschien heel negatief klink, maar ik heb wel de 30k gehaald en daar ben ik trots op. Verder heb ik precies één dag na NaNoWriMo een verhaal afgerond waar ik al een tijd mee bezig was en nog maar een paar woorden aan moest schrijven. Objectief gezien was het niet zo’n slechte maand. Ik was gewoon gefocust op winnen, waardoor alles als een grote mislukking voelde. Maar soms is schrijven op zich al goed genoeg. GAOS Ik had een plan om het te halen, maar ik wist dat het een hele opgave zou worden om de combinatie met school en nog een aantal verplichte dingen het lastigste zou zijn, maar de eerste helft van de maand vloeiden de woorden op mijn scherm zoals water in een rivier. Jap, het ging zo zalig dat ik met momenten meer da 3k voor stond. Maar hé, ik ben en blijf een uitsteller, dus ik dacht op een gegeven moment ‘Ik moet chill doen, ik sta zoveel voor, ik haal het wel ook als ik hier en daar een dagje niet schrijf.’ Vijf dagen later open ik de site en in het midden van de drukste week van de maand (leven tests, verjaardagen van vrienden en de boekenbeurs), besef ik dat ik meer dan 5k achtersta. Hel in mijn hoofd, maar met een zwaar eindoffensief heb ik het uiteindelijk toch nog gehaald. Ook met dank aan een nieuw verhaal waar ik meer dan enthousiast over ben! Oké, uiteindelijk is het me niet gelukt om 50k aan 1 verhaal te schrijven, maar het werd ongeveer 14,5k aan een nieuwe contemporary e 37k aan mijn good old fashioned high fantasy. So yes I made it! Was het makkelijk? Zeker naar het einde toe niet, maar ondanks dat ik mijn initiële doel op 30k had gezet, heb ik mezelf zwaar overtroffen en ben ik stiekem trots op mezelf ondanks dat ik nu schrik heb om terug te lezen wat voor bullshit er allemaal ontstaan is. Ach, dat is voor na mijn examens gok ik, stap voor stap en overwinning na overwinning en dit is er voor mij echt zeker wel ee. MARA Ik heb het dus niet gehaald. 50.000 woorden waren voor mij onmogelijk te halen in een maand. Ik bedoel, dat is bijna een hele roman. Een héle roman. Dat is voor mij echt nog een brug te ver. Nu moet ik stiekem toegeven dat ik nooit het echte doel heb gehad om 50.000 woorden te halen. Mijn doel vooraf was 6k. Een druppel op een gloeiende manuscriptenplaat zou je kunnen zeggen, maar 6000 woorden waren toch meer dan geen 6000 woorden, dus heb ik me ingelogd op mijn stoffige account en ben aan de slag gegaan. Uiteindelijk heb ik in november 23.279 woorden geschreven. Een stuk meer dan de 6.000. Helemaal als je beseft dat ik al een behoorlijk eindje op weg was met de eerste versie van een manuscript die ik wilde schrijven, is dat helemaal niet heel slecht. Ik ben ook best wel een beetje trots. Ondanks een druk studentenleven, is het me toch maar mooi gelukt om die 23k woorden op papier te krijgen. Misschien is het niet zo’n prestatie als de 50.000 – die ik hopelijk op een dag wel zal halen - maar het is niet slecht. Uiteindelijk is het doel van NaNo om schrijvers aan het schrijven te krijgen. Dat doel heb ik in ieder geval wel gehaald. Precies vandaag is de eerste versie van mijn manuscript afgekomen. Yes! Sophie, Ianthe, Fenna, Lea, Gaos, MaraEen aantal weken zagen we het, onder andere, op twitter voorbij komen: vele twitteraars poogden ervoor dat er meer YA-boeken speciaal voor jongens moeten verschijnen. Zij zijn van mening dat zowel de boeken als uitgeverijen zich te veel op de meisjes richten, waardoor er enkel ‘meidenboeken’ verschijnen. Hieronder bespreken wij dan ook stelling: er moeten meer YA-boeken komen voor jongens.
KATIE Ik stond in de boekhandel bij het YA gedeelte en zoals gewoonlijk las ik wat achterflappen van boeken die me wel leuk leken. Er waren een paar onbekende boeken, maar voornamelijk bekende boeken. Bijna alle boeken hadden een vrouwelijk hoofdpersoon én er waren veel hints dat liefde een grote rol speelde in het boek. De serie die daar niet in viel op dat moment was I Am Number Four van Pittacus Lore - tevens de enige serie mijn beste vriend heeft gelezen. Toen ik ging nadenken, kon ik ook weinig boeken bedenken die jongens zouden aanspreken. Ready Player One misschien? Ik heb hem zelf niet gelezen, maar de achterflap klinkt voor jongens aantrekkelijk. Nu ga ik even heel stereotype doen, wat eigenlijk hartstikke fout is, en ik ga er even vanuit dat jongens boeken willen lezen die draaien om actie en niet om liefde, met een mannelijk hoofdpersonage. Kijkend naar de boeken die worden uitgegeven, já, daar zou ik ook niet voor gaan. Lezen is een prachtig iets. Het is al flink balen dat scholen het soms enorm verpesten met de opdracht en boeken waar je uit kan kiezen, maar als er dan ook niets aantrekkelijks voor je is, ga je nooit uit jezelf lezen. Lezen heeft een fantastische magie en er zijn zoveel voordelen aan. Men vindt het momenteel al moeilijk om kinderen en jongeren te laten lezen, maar als ze nu eens zouden zorgen voor interessante en goede boeken voor iedere leeftijd en geslacht, dan zou het al een stuk makkelijker gaan. Kijk naar Pinkeltje, Floortje, Geronimo en Thea Stilton. Het kan prima! Maar waarom is het dan voor YA leeftijden ineens zo moeilijk? Beste uitgevers, ik smeek het je, geef boeken uit die jongens ook leuk gaan vinden (aka stop aub met alle driehoeksverhoudingen en romantiek in ieder boek, want ik word er ook moe van) en ik kan je haast garanderen dat kinderen meer gaan lezen. Er is dan namelijk iets wat ze interesseert - een boek met als hoofdpersoon een jongen waar ze zich helemaal in kunnen vinden. PHOENIX Even vooropgesteld dat geen van ons als meisjes zijnde het onderwerp is van de discussie, heb ik natuurlijk wel een mening hierover. Het is alleen wel lastig te beantwoorden, omdat zoveel factoren naar mijn idee meespelen. Namelijk: wat zijn precies ‘jongensboeken’? Waarom voldoet YA daar niet aan? Waarom kunnen jongens deze zogeheten ‘meisjesboeken’ niet lezen? Wat belemmert hen daarin? Krijg je jongens überhaupt meer aan het lezen als je ‘jongensboeken’ schrijft? En speelt de diversiteit binnen de uitgevers zelf daarin een rol? En nu even een voor een. Ik ben van mening dat jongens en meisjes álle boeken kunnen lezen als ze daarin geïnteresseerd zijn. Marketing speciaal voor ‘jongens’ of ‘meisjes’ verdient dan ook niet mijn voorkeur, maar ik begrijp wel dat het er is. Daarbij komt dat meisjes op alle vlakken, behalve YA, boeken lezen die meer op jongens/mannen gericht zijn en door mannen geschreven zijn. Vóór YA was dit zelfs op alle fronten zo. Dat heeft ze echter nooit tegengehouden boeken te lezen. Vrouwen lezen al jaren meer (fictie-)boeken dan mannen. Ik vraag mij daarom ook af of het probleem ligt bij YA. Ik heb ook even met mijn broer besproken wat hij graag in een boek terugziet. Wel even een kleine disclaimer: mijn broer houdt van fantasy en actie, net zoals ik. Hij gaf aan dat hij het geen probleem vindt als er romantiek in boeken voorkomt, maar boeken die enkel draaien om romantiek en waarbij kleding uitvoerig besproken wordt, leest hij liever niet. En je raadt het nooit, maar dit geldt ook voor mij. Een paar van mijn favoriete boeken zijn bijvoorbeeld: Six of Crows van Leigh Bardugo, An Ember in the Ashes van Sabaa Tahir en The Hunger Games van Suzanne Collins. Stuk voor stuk boeken die vol actie, fantasy en oorlogsgeweld zitten. Maar ze zijn wél geschreven vanuit het oogpunt van een meisje en door een vrouwelijke auteur. Zou dit dan hetgeen zijn wat ze alsnog bestempeld als ‘meisjesboeken’, vraag ik mij dan af. Of ligt het probleem wellicht aan de marketing? Of, misschien, maakt de marketing van uitgeverijen juist gebruik van het feit dat meisjes meer lezen dan jongens? Wellicht dat het zou helpen als er binnen een uitgeverij zowel mannen als vrouwen de verhalen die worden uitgegeven selecteren. Mannen weten immers beter wat jongens leuk vinden en vrouwen beter wat meisjes leuk vinden. Maar ik heb geen idee of dit ook echt het lezen op groot vlak zal stimuleren. Heel veel vragen en eerlijk gezegd zou ik zelfs al had ik de resultaten nog steeds geen concreet antwoord kunnen geven, denk ik. Naar mijn idee hangt het allemaal een beetje met elkaar samen. Maar dat YA vol zit met boeken die niet door jongens gelezen kunnen worden, vind ik in elk geval dikke onzin. Mijn broer heeft er in elk geval nooit last van gehad. Hij las - en leest - alles wat ik hem aanraad en vice versa. Ook YA. LIVIA Naar mijn mening moeten ideeën zoals “jongens-”/”meisjes-” verdwijnen. We zijn allemaal mensen en alle boeken vertellen in de eerste plaats over mensen en hun problemen en de gevolgen daarvan. Sowieso zijn de normen voor wat er nu zogezegd voor jongens en wat nu voor meisjes is gevolgen van onze collectieve stereotypen en ideeën ten opzichte van geslacht en nouja, als je het mij vraagt zijn de meeste van die ideeën onzin. Ze stellen namelijk dat als gevolg van je geslachtsdelen en de soort hormonen dat je geslachtsorganen aanmaken je plots geen of wel roze mag dragen bijvoorbeeld en ik vind dat idee van boeken voor jongens of meisjes hetzelfde. Zelfs al draait een boek rond een vrouwelijk hoofdpersoon met liefdesproblemen, maakt dit voor mij het géén meisjesboek. Want hoezo, mag een jongen dan niet eens leren hoe het voor een meisje kan zijn? Heeft een jongen geen behoefte aan liefde? Een meisje kan daarentegen best gewelddadige scifi lezen, wat de meesten dan weer snel aan jongens zouden geven. Want wie weet heeft zij zin in rare aliens en lazergeweren en afgeschoten hoofden. Het gekke is dat het laatste meer aanvaard is dan het eerste trouwens. Lezer, ga eens na wat je eerste reactie was bij het idee van een jongen die een romcom las? Mij is geleerd dat dat eerste idee het collectieve idee van de maatschappij is. Denk er een tweede keer over na, dat is jóúw idee. En mijn idee na twee keer nadenken is why the hell not. Natuurlijk kan het zijn dat een jongen geen romcom wil lezen, maar als dat puur zijn interesse is, zijn er genoeg andere soorten boeken die hij kan vastnemen. (Btw, wat is het verschil tussen een jongens en meisjesboek? Het geslacht van de hoofdpersoon? De thema’s? Idk, maar vind het gewoon bullshit. Uitgevers moeten zich gewoon focussen op werk uitgeven dat kostbaar en mooi is en waar veel verschillende mensen blij van kunnen worden.) IANTHE Jongens kunnen natuurlijk niet uit het perspectief van een meid lezen. Of een homo. Nee, het moet een blanke, heteroseksuele, zestienjarige oorlogsveteraan zijn die alleen maar op dingen wil schieten en wil vechten en zijn vader wil redden van de maffia en seks heeft met de heetste meiden met de grootste tieten en lekkerste kont… of zoiets? Ik lees boeken die mijn neefjes ook lezen, en andersom. Ze zijn maar een paar jaar jonger dan ik, en niet om op te scheppen, maar ze hebben best een goede smaak. Toen ik ze vertelde dat ik een NA serie aan het schrijven was vanuit het perspectief van personages die over het algemeen LGBTQ+ zijn, was het eerste wat ze vroegen “Wanneer kunnen we het lezen?”. Nou ja, als ze ouder zijn natuurlijk. Maar zal de wereld hen dan al bedorven hebben? Willen ze dan geen boeken meer lezen vanuit meiden of homo’s of wat dan ook? Om op YA en ‘jongensboeken’ terug te komen: is er echt een tekort, of is het een stigma? Mijn neefjes hebben geen tekort aan leesvoer, voor zover ik weet. Na even wat navraag gedaan te hebben, ontdekte ik dit: mijn neefje leest niet vaak YA omdat hij denkt dat het ‘over meiden problemen gaat’. Toen ik vroeg wat dan zo’n ‘meiden probleem’ is (want op pijnlijke borsten na het slapen, zwangerschap en ongesteldheid, zijn problemen natuurlijk niet genderspecifiek), kwam ik erachter dat hij denkt dat alle YA over ‘drugs doen omdat de jongen die jij leuk vind dat ook doet, loverboy situaties en anorexia’ gaan. Er zijn zeker wel een zooi oer hollandse verhaaltjes over loverboys en drugs, maar die vind niemand leuk. Tenminste, niemand boven de dertien. Bovendien, dan hebben we het ook nog alleen over contemporary: in fantasy of science fiction zul je dat ook al nooit zien. Stigma, dus? Zeer zeker. Daar komt ook bij dat veel tienerjongens waarschijnlijk belachelijk gemaakt worden door hun vrienden als ze ‘vanuit het perspectief van een griet’ lezen. Dan zullen ze wel homo zijn of zo, en homo zijn is slecht--althans, zo spreekt de samenleving. Vrouwen janken en bestaan alleen om hard genomen te worden (maar niet te vaak, want dan is ze een smerige hoer en vraagt ze erom om verkracht te worden), dus het is tijdverspilling om vanuit een meisje te lezen. Stigma, stigma, stigma. Ik vind de meeste YA boeken al jaren niet meer leuk, maar dat is meer omdat ze slecht geschreven zijn. Het tienermeisje is óf een vaatdoek die zwelgt in zelfmedelijden en wild wordt van de eerste gespierde hunk die ze ziet, óf bevat alle eigenschappen die je volgens stereotypen in een man zou vinden. Beiden haten ze natuurlijk alle andere vrouwen, want andere vrouwen zijn smerige hoeren. Vrouwenhaat is extreem schadelijk, en ik word er altijd misselijk van als ik het in een boek zie zonder dat die visie gecorrigeerd wordt. En dat slaat ook terug op het stigma: tienermeisjes zijn onbegrepen, en daardoor is YA onbegrepen. Veel auteurs denken: ‘een tienermeisje is óf een zwakkeling, óf een heuse tomboy, en ze heeft altijd een flink hete man nodig om haar te redden, en alle andere meiden zijn haar vijand’. Dat is een foute blik: er zijn zoveel nuances en dieptes, en tienermeisjes horen gewoon driedimensionale karakters te zijn zoals dat aan andere personages wel gegund wordt. Conclusie? Het is uiteindelijk alleen maar stigma. Jongens hebben vaak geen idee wat er in fictie boeken te vinden valt, want ze kennen alleen wat ze perse moeten doen voor Nederlands, en dat is vaak geen feest. Als ze zelf ook niet op onderzoek uitgaan, zullen ze altijd op het loverboy-concept blijven hangen. De verantwoordelijkheid ligt dus bij ons als een samenleving: laat jongens zich niet schamen als ze vanuit een meiden-perspectief lezen, en moedig hen aan YA te vinden die bij hen past. Als je als jongen hier bent en niet weet waar je moet beginnen: Six of Crows van Leigh Bardugo is meesterlijk. Wees een vent--wat dat ook mag betekenen--en wordt verliefd op lezen. SOPHIE De laatste weken speelt dit argument weer op en de voornaamste reden die ik hoor is dat jongens niet van een liefdes subplot houden en daarvoor niet van veel YA kunnen genieten. Dat maakt mij zo verschrikkelijk verdrietig. Voor ik dan ook verder op dit standpunt inga, hierbij even een korte rant: Kunnen we alsjeblieft het concept loslaten dat jongens altijd maar stoer zijn? Dat jongens de kracht drager zijn van het gezin en niet van softe dingen houden? Jongens kunnen ook van dates, bloemen krijgen, romantische komedies en bovenal van voorhoofdkussen houden (because they are the best). Jongens dienen ook overladen te worden met bewondering en waardering. Jongens dienen ook emotioneel gesteund te worden. Ze moeten kunnen huilen zonder dat iemand hen vertelt dat ze een man moeten zijn. Speel met hun haar, laat ze de kleine lepel zijn en geef hen de mogelijkheid om te zeuren over hun dag. Girl on girl hate raakt uit de mode, we zijn een sisterhood en weet je, hou van mannen zoals van je zussen houdt. Aanbid ze niet, want ze zijn geen goden, maar verwijder hun emoties niet puur omdat ze mannelijk zijn. Thank you for coming to my Ted talk. Om dan nu terug te komen of er meer YA-boeken moeten komen voor jongens, kort gezegd vind ik van niet. Ik heb het hierover gehad met drie mannen in mijn directe omgeving die lezen en zij hebben alle drie een goed gevulde boekenkast en hebben niet het gevoel dat ze daar extra moeite voor moeten doen. Dit allemaal heel subjectief, dat besef ik. Natuurlijk komen er in Nederland momenteel minder boeken met een mannelijk hoofdpersonage in YA, maar dat is niet dat altijd zo geweest. Ik weet nog dat we op de middelbare school zaten en dat een meisje uit mijn klas bijna moest huilen omdat Twilight over een vrouw ging. Ik weet nog dat ik twee weken terug bijna moest huilen omdat ik een boek las waarin een biseksuele relatie zat. Representativiteit is belangrijk en als mannen het gevoel hebben dat zij niet meer representeert worden, dan moet daar wat aan veranderd worden. Maar is dat momenteel zo? Maken minder mannelijke hoofdpersonages dat mannen niet meer gerepresenteerd worden? Ik ben geen man, dus ik kan daar geen uitspraken over doen, maar mijn mannelijke vrienden vonden dat dat niet geval is en dus zal ik voorlopig ook dat standpunt aanhouden. Een van de dingen die lezen zo perfect maken is dat het de mogelijkheid biedt om in het leven van een ander te stappen. Natuurlijk kan ik mij makkelijker inleven in een personage dat meer op lijkt, dat vrouwelijk, biseksueel, ambitieus en kritisch is, maar als ik alleen maar boeken over mezelf zou lezen, dan zou de lol er toch snel vanaf zijn. Ik wil een alien zijn of een deelnemer van de hongerspelen. En als ik dan een alien ben, is het dan een slecht iets als mannen voor een kleine driehonderd bladzijden in het leven van een vrouw stappen? Zoals al eerder aangegeven vind ik het argument dat mannen niet van een romantisch subplot kunnen houden, maar bullshit. De meeste jongens willen uiteindelijk ook een romantische relatie. Sowieso vind ik de vraag of er teveel nadruk ligt op romantiek in YA een heel ander argument, want daarop is mijn antwoord wel een overduidelijk JA. Maar als het aseksuelen lukt, dan moeten mannen dat ook kunnen. Dat er weinig puberjongens lezen, is een feit. Maar ik denk niet dat dat iets is dat je oplost door meer boeken uit te geven voor ‘mannen’. In de puberteit, waar de meeste YA lezers toebehoren, zie je een scheiding in mannen en vrouwen. Vrouwen gaan lezen en mannen gaan gamen. Is het omdat er geen boeken zijn voor mannen en geen games voor vrouwen? Of is het misschien omdat games iets anders bieden dat boeken niet doen en wat mannen genetisch gezien meer aantrekt? Mannen zijn breinwijs veel meer gericht op actie (helemaal in de puberteit met al die hormonen) en een shooter actie game biedt nu eenmaal sneller en meer actie dan een gemiddeld boek. Betekent dit dat jongens niet kunnen lezen en vrouwen niet kunnen gamen? Natuurlijk niet. Maar het verklaart wel waarom het over het algemeen gebeurd. Is dat een gegeven dat je oplost door meer boeken uit te geven die mannelijke lezers aanspreken? In alle eerlijkheid betwijfel ik het. Na de puberteit zie je in volwassen fictie als al die testosteron is ingedaald zie je immers weer net zoveel mannelijke als vrouwelijke hoofdpersonages. Over het algemeen ben ik het dus niet met deze stelling eens en zelf als er al weinig boeken zijn die mannen zouden aantrekken, dan vind een deel van mij dat nog best logisch als dat zou gebeuren. Echter had ik het al eerder over representativiteit. De YA uitgeverijen in Nederland zijn erg… vrouwelijk en blank. Misschien dat uitgeverijen er ook voor moeten waken dat zij hun doelgroep nog vertegenwoordigen. Want ondanks YALFEST overstroomd van de blanke vrouwen zijn er ook mannen. En simpelweg omdat mannen eens tot een minderheid behoren, betekent nog niet dat wij hun stem onder het tapijt kunnen schuiven. GAOS [Lees Sophies stuk, ik wilde hier iets schrijven, maar las dat van haar en alles wat ik ga schrijven gaat een herhaling zijn van wat zij schreef. Headline: GENTRICFICATIE = WRONG & MANNEN KUNNEN OOK FEMINISTEN ZIJN & MEN WHO CAN BE VULNERABLE ARE THE BEST MEN. & GENDER IS SOOO OVERRATED] LEA Wat deze stelling betreft ben ik het ten eerste voor een deel eens met Livia: waarom zou er een verschil moeten zijn tussen jongens- en meisjesboeken? Kan een boek niet gewoon voor iedereen zijn? Een deel van me denkt zeker van wel. Het draait gewoon om stereotypes. Jongens lezen science fiction, fantasie (maar dan niet de YA variant die we tegenwoordig kennen) of iets als acties. Voor meisjes draait het veel meer om romantiek. Dit komt weer vanuit een ongelooflijk seksistische instelling die volgens mij in onze hersenen gedrild is: moeilijke boeken zijn voor jongens, makkelijke no-brainers voor meisjes. Misschien is dat niet honderd procent waar, maar denk aan het stigma rond YA gecombineerd met het idee dat het eigenlijk vooral meisjes zijn die het lezen. Soms vraag ik me ook af of het zo zou zijn als jongens het grootste deel van het publiek vormde. Maar goed, daar gaat deze discussie niet over. Het gaat erom of jongens ook werkelijk minder gerepresenteerd worden in de YA-markt. Ik denk dat dit vooral met vraag en aanbod te maken heeft. Op de YA-markt is altijd veel vraag van meisjes geweest, dus zijn er boeken uitgegeven die grotendeels aan die vraag voldoen. Denk bijvoorbeeld aan de fase dat dystopische verhalen populair waren. Toen was dat zo ongeveer het enige genre dat op de markt verscheen, tot het uit de smaak viel en mensen iets nieuws wilden. Het is een simpel marktmechanisme. Dus ja, misschien is het nu als jongen moeilijker goede YA boeken te vinden die echt geschreven zijn voor hen. Maar het ding is, zodra die vraag duidelijk wordt op de markt, zal het aanbod zich aanpassen en zal het zich als vanzelf oplossen. Hiermee wil ik niemands problemen ondermijnen, want ik begrijp dat het ontzettend vervelend kan zijn als je het gevoel krijgt dat jouw interesses niet vertegenwoordigd worden. Hier is mijn advies: heb even geduld en zoek ondertussen gewoon naar boeken die je wél interesseren, zonder te veel in de hokjes van jongen/meisje te denken. Er zitten genoeg boeken tussen die het waard zijn en tegen de tijd dat je die uit hebt, zijn er weer nieuwe bijgekomen, die voldoen aan de nieuwe vraag. |
CategorieënArchieven
Juli 2019
twitter
goodreads
|
