Discussie: Mannelijke personages worden geobjectiveerd in YA/NA

We zijn op Kladblog al dieper ingegaan op het gegeven dat vrouwelijke personages worden geobjectiveerd en als lustobject worden neergezet in veel boeken, maar… geldt dit niet andersom ook zo? Even afzijdig gehouden of jongens YA/NA-boeken willen lezen, is de marketing van deze boeken duidelijk meer gericht op meisjes/vrouwen en door meer vrouwelijke auteurs geschreven. Dit zorgt er ook voor dat de liefdesinteresses op een bepaalde manier worden neergezet. En misschien niet altijd in positieve zin. Hieronder discussiëren we de stelling: Mannelijke personages worden geobjectiveerd in YA/NA-boeken.

SOPHIE
Wanneer een boek geschreven is vanuit een vrouwelijk hoofdpersonage blijkt vaak al snel dat mannelijke personages een specifieke rol vervullen. Ze zijn aantrekkelijk, mysterieus, gevat en bij vlagen druipen ze over van het testosteron terwijl ze hun vijanden aan stukken scheuren. Dát of ze zijn het grappige bij karakter dat voor humor moet zorgen, dat lief en soft is en hopeloos verliefd is op het hoofdpersonage ondanks dat zij hem nooit als optie zal overwegen.
Boeken, maar ook andere media schetsen objectiveren naar mijn mening zowel mannen als vrouwen en het doet geen goed. Het maakt personages oppervlakkig en schept verwachtingen die onmogelijk te voldoen zijn. Het houdt het genderpatroon van mooie vrouwen en krachtige mannen in stand terwijl zoveel mensen daar niet aan kunnen voldoen. Zolang vrouwelijke personages in bijna elk boek huilen en ik mij niet eens kan herinneren wanneer een mannelijk personage dit ooit deed, zijn boeken niet het media waarvan ik hoop dat het kan zijn. Vrouwen lezen nu boeken met een ‘feministische’ inslag waardoor ze kunnen zien dat zij daadwerkelijk alles kunnen zijn wat zij willen, dat ze niets hoeven te pikken. Maar waar blijven de boeken over mannen die huilen bij het zien van puppy’s, die de menstruatiecyclus van hun partner herinneren, die meer zijn dan alleen een brok geweld? Ga me niet vertellen dat dat niet sexy genoeg als love-interest of villain zou zijn want emoties zouden geen afknapper mogen (lees: moeten) zijn. Zolang we in boeken alleen maar personages maken wiens spijkerbroek iets te strak zit rond hun opgezwollen kruis, geven we mannen niet de diepte die zij verdienen.

IANTHE
Er is natuurlijk niks mis mee als een man (of vrouw) aantrekkelijk is—het word pas een probleem als dat alles is, of als ze constant onder hetzelfde stereotype vallen. Bij vrouwen is dat natuurlijk het super hete maar extreem domme blondje, en bij mannen is het een donkere, mysterieuze gast die iedere eigenschap heeft die we vroeger in de categorie “mannelijk” zouden schuiven. Natuurlijk is het ideaalbeeld qua uiterlijk bij beiden een beetje hetzelfde: blank, hetero, fit (vrouwen extreem dun, mannen extreem gespierd), geen beperkingen behalve misschien een jeugdtrauma dat zogenaamd als excuus moet dienen voor toxic gedrag.

Om met de deur in huis te vallen: ja, in veel YA/NA worden mannen geobjectiveerd. Persoonlijk lees ik niet (meer) zo veel boeken waar dat in gebeurd, maar ik weet dat ik wel telkens veel geluk heb als ik die dans ontspring. Mannen zijn vaak lapjes vlees die enkel dienen voor het complimenteren van het vrouwelijk hoofdpersonage (als ze haar natuurlijk niet emotioneel aan het mishandelen zijn door hun jeugdtrauma), over-beschermend te zijn en goede seks te leveren. Er is niets mis met deze dingen individueel, maar ze vallen altijd samen en er is bijna nooit meer dan dat. De man is er zodat de vrouwelijke lezer kan doen alsof zij het hoofdpersonage is en zij gewild is door deze hete vent.

Dat is natuurlijk niet erg feministisch. Zowel de vrouwelijke lappenpoppen die de hoofdrol moeten vervullen, als ze stukken vlees die verliefd op hen zijn, verpesten een boek. Het ergste is nog dat de personages vaak geen chemie hebben behalve dat ze elkaar heet vinden, en dat maakt natuurlijk niet voor een goede relatie. Niet dat je dat zult zien; de heetste man eindigt altijd met de heetste vrouw, en het werkt ondanks dat ze beiden geen inhoud hebben en hij haar (in de meeste gevallen) mishandeld heeft.

Een verhaal waar complexe personages verliefd worden op andere complexe personages om meer dan alleen uiterlijk? Six of Crows van Leigh Bardugo is een goed punt om te beginnen.

In conclusie: ja, mannen worden geobjectiveerd. Vrouwen ook. Schrijvers moeten in plaats daarvan beter hun best doen om complexe personages neer te zetten die meer zijn dan alleen uiterlijk en niet precies in het grootste stereotype vallen. Verkoopt het soms als een trein? Ja, maar dat betekent niet dat een schrijver geen verantwoordelijkheid heeft om het beter te doen. Verkoopcijfers zouden geen reden moeten zijn om een slecht boek te schrijven, want op het einde van de dag heeft een goed product meer waarde op de lange termijn. En dat zou hetgeen moeten zijn dat telt.

PHOENIX
Dit vind ik een leuke stelling, aangezien er vrij veel aandacht is voor vrouwen die geobjectiveerd worden in boeken. (En terecht!). Maar andersom gebeurt het natuurlijk ook. In YA/NA komt het bovendien sterker naar voren, omdat dit grotendeels wordt geschreven door vrouwen. Mannen schrijven vaak vrouwelijke liefdesinteresses zoals zij ze graag zien en vrouwen schrijven, zo blijkt, vaak mannelijke liefdesinteresses zoals zij ze graag zien. Dit zorgt ervoor dat de mannelijke liefdesinteresses in YA/NA regelmatig afgetraind en/of oogverblindend knap zijn. Elk meisje wil hem daten, elke jongen wil hem zijn. Een groot deel van de aantrekkingskracht van het mannelijke personage komt bovendien uit zijn knappe uiterlijk. Hun gebrek aan persoonlijkheid gaat heel handig schuil achter de ‘mysterieuze’ allure die ze uitstralen.

Enkele voorbeelden om mijn standpunt te illustreren: Edward in Twilight, Patch in Hush Hush, Dante in Legendary/Meester Legende, vrijwel alle mannelijke personages in Throne of Glass/ACOTAR-series (hoewel de vrouwelijke personages daar ook oogverblindend mooi zijn, dus veel variatie is er niet bij SJM).


GAOS
Uit ervaring, zowel van het veel lezen als van het zelf schrijven, denk ik dat het gewoon al een talent op zich is om eender welk personage origineel en diepgaand te maken. Dus ja, de kans is enorm groot dat mannelijke personages geobjectiveerd worden in eender welk genre dat niet hard core literatuur is. Daar worden vrouwen dan weer immens geobjectiveerd. (kuch de ondraaglijke lichtheid van het bestaan kuch). En oké, dan wordt vaak het historisch aspect gebruikt om dat goed te praten, mais bon, dat is een andere discussie.

Specifiek voor YA/NA? Ik denk niet dat het erger of minder erg is dan andere genres/leeftijdscategorieën. Zoals ik hierboven al vermeld is het altijd lastig om personages tot leven te wekken. Ik ben er wel van overtuigd dat er zowel goede als slechte voorbeelden zijn en dat het heel fel afhangt van de selectie boeken die je leest. Zo lees ik vaak fantasy, zoals Bardugo en Marie Lu, en ondanks dat dat vrouwen zijn, heb ik hun personages altijd vrij levendig gevonden! Aan de andere kant van het spectrum ben ik er bij Albertalli en Silvera (o.a. van what if it’s us) ook van overtuigd dat hun personages perfect tot leven komen en niet geobjectiveerd worden. Zowel jongens als meisjes. Dat laat niet weg dat ik me meestal niet waag aan echte chicklit, met uitzondering van geek girl dan, waar ik echt kan geloven dat objectivering een stuk erger is. Maar ik denk dat dat vooral genre-eigen is en niet op de volledige YA gericht.

Conclusie: ja, het wordt geobjectiveerd, maar in welk genre niet? Is het daarom noodzakelijk vaker voorkomend dan bij volwassene literatuur of kinderboeken? Ik denk het niet.