Schrijfadvies 101: hoe ga je ermee om?

‘First you have to learn the rules like a pro, then break them.’ Picasso zei dit ooit ergens. Je weet wel, die kerel die wereldberoemd geworden is door verf tegen een doek te kladden. Exact die kerel had het waarschijnlijk dan wel over verf en doek, maar eigenlijk geldt het voor pen en papier. Schrijvers, voor de duidelijkheid. Tekenen laat ik aan andere mensen over.  

Maar op deze manier stel ik wel even dat schrijven regels heeft en dat is iets dat ik altijd fascinerend gevonden heb. Laten we dit stellen: schrijven is topsport (ik ben ervaringsdeskundige in beide, believe me). En net als bij topsport zijn er vaste stelregels die je kan gebruiken om beter te worden. Samen met talent en doorzettingsvermogen zijn de zogenaamde regels de belangrijkste pijlers om succesvol een boek te schrijven. Alhoewel ik er persoonlijk van overtuigd ben dat doorzettingsvermogen uiteindelijk het allerbelangrijkste is, moet er iets gezegd worden over de regels.

Of ja, het schrijfadvies dat veel jonge schrijvers aan de meer doorwinterde vragen. Aka ik die op de boekenbeurs meermaals mijn stoute schoenen aantrok om die vraag te stellen. Aangezien Carry Slee er een boek over schreef (Durf te schrijven, recensie vind je hier), gok ik vrij accuraat dat ik niet de enige ben. Maar hoe pak je dat aan? Want je kan wel degelijk schrijfadvies vragen. Schrijven is een vak, een metier dat je jezelf eigen moet maken. Hiervoor kan je twee dingen doen: het internet afschuimen of dure masterclasses, workshops en schrijfopleidingen gaan volgen. De eerste is gratis, de tweede is dat absoluut niet. 

Wat niet wilt zeggen dat als je het goed aanpakt, ze allebei evenveel waard zullen zijn. Ter illustratie: ik had nooit enige vorm van begeleiding buiten een open geest en vrienden (kuch de rest van kladblog kuch) om mijn schrijven vorm te geven en ik ben iemand die ondertussen op meerdere podia staat, geselecteerd wordt voor schrijfresidenties en een boek gaat uitgeven. Ik ben dus absoluut de laatste om te zeggen dat schrijven geen regels heeft, want ik heb mijn eigen regels. 

En dat is het ding. Ik ga je in dit artikel geen schrijfadvies geven. Zo werkt het niet. Misschien is dat juist het mooiste aan dit vak, dat het voor iedereen anders is. Ik vermelde dat ik naar de boekenbeurs ging? Wel, daar kreeg ik vaker dan niet op die ene vraag, die bij ik bij iedereen hetzelfde stelde, andere antwoorden. Logisch denk je nu, iedereen is anders. Klopt, ware het niet dat er ook meermaals tegengestelde antwoorden bij zaten. De een hecht het hoogste belang aan tot in de puntjes voorbereiden wat hij gaat schrijven, de andere begint eraan en ziet wel waar hij belandt en nog iemand anders ziet de pluspunten in de mengvorm. Veel lezen, dat is misschien het enige antwoord dat ik vaker gehoord heb, maar ook niet te veel, want je mag niet kopiëren. 

Je ziet, alleen al op mijn bescheiden zoektocht vond ik verschillende versies van schrijfadvies, verschillende versies die tot een succesvol einde geleid hadden en als ik er echt veel achter had gezocht en perfect de regels had gevolgd, denk ik niet dat ik gestaan had waar ik nu ben. 

Want die regels zijn er, maar eerst moet je die voor jezelf opstellen, ze dan aanpassen tot ze jou staan en dan moet je ze uit het raam gooien en er gewoon voor gaan.

Schrijfadvies is nodig, maar zo persoonlijk dat het beste wat je kan doen, is om al die adviezen te verzamelen, er een lijstje van aan te vinken en te kijken waar je iets mee kan. Je kan duizenden euro’s spenderen aan opleidingen en die zullen misschien wel helpen, maar dan opnieuw is het allerbelangrijkste dat je als schrijver moet doen kritisch zijn voor het advies dat ze je geven. Je moet de regels leren om ze dan te kunnen breken. Het is dat Picasso het zei, maar hij had gelijk.

​