Stemmen in een discussie

Dit artikel heb ik al zo’n honderd keer geprobeerd te schrijven. Het stond ook al zeker vijf keer ingepland en elke keer liet ik de deadline voorzichtig verstrijken en nam ik mezelf voor om het de volgende keer wel te schrijven Dit artikel is namelijk… lastig. Niet alleen weet ik zelf niet precies wat mijn mening is, maar elke keer als ik er een gesprek over start, eindigt dat of in discussies of in een ongemakkelijk gevoel. En op het einde van de rit weet ik niets meer.

En dus is dit niet zozeer een opinie, maar eerder een vraag. Een vraag aan iedereen die dit leest om over dit punt na te denken, net zoals ik al weken doe—als het ondertussen niet al maanden zijn. Ik worstel namelijk met het gegeven dat iedere stem in een discussie even zwaar weegt. 

In het eerste opzicht wegen alle stemmen even zwaar. Geen mens is meer waard dan een ander. Iedereen staat vrij om zijn mening te verkondigen. Het is een recht dat zelfs in de Nederlandse wet is opgenomen en een argument dat redelijk vaak voorbij komt op het nieuws. 

Maar moeten we soms niet erkennen dat sommige mensen het beter weten?

Stel, er zijn twee mensen die discussiëren over een gegeven. Dan reken je vanzelfsprekend hun beide standpunten even zwaar tegenover elkaar, maar… wat als één van ben een expert is in dat vakgebied? Wegen hun meningen dan nog even zwaar? Nemen we, wanneer het over ziektes gaat, de woorden van een arts niet zwaarder dan die van een boer? Dat heeft niets met de kwaliteiten van een boer te maken, maar een arts studeerde de onderwerpen die besproken worden. Het is aannemelijk dat hij/zij meer weet. Net zoals wanneer de discussie over landbouw ging, we sneller naar de boer zouden luisteren.

Ikzelf persoonlijk dan. 

Ik zou soms zwaarder aan een stem tillen dan aan een andere. En ik heb geen idee of dat vreemd is. Ik denk het niet? Als ik moest kiezen tussen juridisch advies van een advocaat of iemand die totaal niet juridisch geschoold is, dan wist ik mijn keuze wel. Misschien geeft de ander ook het juiste advies, maar als ik moest kiezen… is dat een gok die ik wil maken?

Maar goed, stel nu dat het onderwerp waarover gediscussieerd wordt nu niet iets is waar je je in kunt specialiseren. Niet iets dat je kunt studeren. 

Stel nu dat het onderwerp, een onderwerp als homofobie is en stel nu dat het gesprek gaat tussen iemand die hier mee te maken heeft gehad om zijn/haar geaardheid en iemand die dat niet heeft. En dan bedoel ik niet dat je zus/broer/tante er mee te maken heeft gehad, of je beste vriendin. Ik bedoel iemand die zelf direct haat heeft ontvangen door diens geaardheid en iemand die dat niet heeft. Iemand die in elkaar is geslagen omdat ze hand in hand liep met haar vriendin en iemand die daar met haar vriend nooit last van heeft. 
Stel dat zij in gesprek zijn over het geweld dat lesbische jongeren ervaren. Naar wie luister je? Aan wiens woorden hecht je meer waarde? Hecht je er evenveel waarde aan? En waarom? Waarom niet?

En zou je antwoord veranderen als ik je vertel dat de ene persoon misschien homofobie heeft meegemaakt, maar dat de ander zich hier al jarenlang over inleest om zich er tegen in te zetten? Wegen ze dan even zwaar? Of nog steeds niet? Of deden ze dat hiervoor ook al?

… ik denk het niet.

Ik denk, dat ervaringen niet in kennis te vatten zijn. Ik denk dat gebeurtenissen waar je dagelijks mee zult moeten leven, zwaarder wegen dan de meningen van iemand bij wie  dat niet het geval is. Als ik het met mensen over het homohuwelijk heb, is het voor hen een huwelijk, voor mij is het… mag ik met mijn partner trouwen? En ik vraag me gewoon af of dat vergelijkbaar is. Emotioneel gezien voelt het niet zo. Het voelt alsof er voor mij meer op het spel staat. Alsof ik, als ik verlies, een stukje van mijn toekomst kwijtraak. Ik weet dat dat misschien heftig klinkt, maar zo voelt het echt. We discussiëren over mijn leven en ik kan dat niet doen zonder het gevoel te hebben dat ik iets kwijt kan raken. Voor sommige mensen is het een discussie zoals de vraag of er ananas op hun pizza moet, maar ik denk niet dat ik sommige onderwerpen ooit zo zal kunnen zien. 

Begrijp me niet verkeerd, ik zeg niet dat mijn menig superieur is of dat ik altijd gelijk heb. Absoluut niet. Ik zeg alleen… soms zou ik willen dat mensen zeiden: “Goh, dit is jouw leven, ik weet ook niet hoe het is, laten we aannemen dat jij hier meer over weet.” 

Soms… soms wil ik gewoon niet over elk deel van mijn leven moeten discussiëren. Zo voelt het af en toe. Alsof al mijn ervaringen reden geven voor strijd en… ik ben moe. Voor sommige mensen is het een discussie waar ik mij uit terugtrek en hen niet alle informatie geef waar ze om vragen, maar ik moet sommige gesprekken elke dag voeren. En dat eet me op.

En de reden waarom ik zo met dit onderwerp worstel is omdat ik zelf ook wel weet dat het oneerlijk voelt. Dat het soms voelt alsof je niets goed kunt zeggen. En je soms geen idee hebt waarom mensen zo heftig reageren. En dat het regelmatig lijkt alsof er geen enkel woord meer goed valt. Ik weet het. Ik voel het soms zelf ook.

Ik ben blank. Ik ga nooit racisme ervaren zoals andere leden van Kladblog dat doen. Zoals ik het sommige Nederlandstalige auteurs heb zien ervaren. En hoeveel ik mezelf ook inlees, ik ga het nooit zo ervaren zoals zij dat doen. Ik ga er nooit zo over kunnen praten zoals zij dat doen. Er zit een limiet aan hoe nuttig ik me kan maken want ik wil niet over hun stemmen heen schreeuwen. Ik wil niet hun ervaringen wegwuiven door te denken dat ik het beter weet. En ik vind dat lastig. Soms. Om mijn mond te houden. Om andere mensen omhoog te trekken in plaats van mezelf op de voorgrond te zetten. Soms vind ik het lastig dat zelfs met mijn beste bedoelingen ik niet altijd de beste persoon ben om iets te doen. Om een discussie te voeren en te beseffen dat ik me neer moet leggen bij de ander juist ómdat ik weet dat zij ervaringen hebben die ik niet heb. En dat er niets is dat ik kan doen om wel het meeste te weten.

Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik niet meer weet wat mijn punt was. Ik weet alleen dat ik bijzonder veel over dit onderwerp pieker en dus leg ik de vraag bij jullie neer, lekker makkelijk. 

Denken jullie dat elke stem altijd overal in elke discussie even zwaar tilt? En wanneer wel, niet? Waarom? Welke afwegingen maak je?

Sophie