Overdiversifiëring van boeken

Wat is dat toch de laatste tijd met al die politieke correctheid? Alle boeken moeten ‘diverse personages’ hebben, maar het ligt er zo dik op dat het overdreven is. Ongelofelijk dit, alsof het een domme verkooptruc is en mensen het dan automatisch goed gaan vinden. Ongelofelijk dat ze het er zo dik op leggen. Ik bedoel maar, dit bestaat toch niet meer? Wat ze tegenwoordig allemaal verzinnen...

Pak nu bijvoorbeeld deze vriendengroep die ik laatst tegen kwam. Ze waren met een man of tien, waarvan iedereen (op misschien één iemand na, God zij dank) een of meer van de volgende kenmerken: bisexueel, ASS, anxiety, niet-Westerse roots, PTSS, queer, eetstoornis, dyslectisch, depressief, lesbisch, autistisch, demisexueel en tot slot ace. Om over de verschillende religies nog maar niet te spreken.

No shit sherlock, als je die combo tegenkomt in een boek, dat is er toch zo los over? Dit is zo van de pot gerukt dat de hond ook nog wel in een eenhoorn kan veranderen en dat even geloofwaardig zou zijn. Al een geluk dat er maar één meisje POC was, want stel je voor dat dat er meer waren geweest? 

Welkom bij Kladblog: er is een reden dat onze eerste groepschat ‘FRIKKING UNICORNS’ (Hoofdletters inclusief) heette. Want blijkbaar bestaan wij niet. Blijkbaar is deze combinatie van random mensen die elkaar willekeurig ontmoeten en absoluut geen idee hadden van elkaar onmogelijk. Of toch als je elk van een of meer van de bovenstaande eigenschappen toekent en toch is dit exact wat ik gedaan heb. Ik heb simpelweg de dingen die ons divers maken opgesomd. 

Dus, ben ik echt van mening dat boeken te divers kunnen zijn? Wel ik hoop dat je kan zien dat al het voorgaande zo sarcastisch was als iemand die een olifant in een porseleinwinkel het toppunt van elegantie noemt. In mijn hoofd heeft die olifant ook een tutu aan, maar dat doet er niet toe. 

En oké, we zijn allemaal schrijvers, dat is een ras apart, I’ll give you that. Maar alsjeblieft, kijk eens om je heen. Hoe in hemelsnaam kan je denken dat iets ‘te divers’ is? Ik studeer in Antwerpen, dus laten we een gedachte-experiment doen en virtueel de Meir aflopen om mensen te interviewen en hen te vragen in welke zin zij divers zijn. Ik kan u garanderen dat minstens een derde (als het al niet meer is) zijn roots niet in België (of Nederland, wat jij wilt) heeft liggen. Pak dan daar nog de hoeveelheid leerstoornissen bij en we zitten al op de helft. Dan is er nog de naar schatting minstens 10% (again: als het al niet meer is) van de bevolking die niet hetero is en dan heb ik het nog niet over alle mentale problemen, ontwrichte thuissituaties, de Joodse Gemeenschap of over verslavingen gehad. 

En hé, Antwerpen mag dan wel een van de meest diverse steden in het land zijn, maar het is wat dit betreft nog niet Brussel en al helemaal niets in vergelijking met steden zoals New York, San Francisco of pakweg Londen of Berlijn om iets dichter bij huis te pakken. Zelfs degene van ons die in afgelegen dorpen wonen (ik inclusief) kennen meer diversiteit in hun directe omgeving dan het gemiddelde YA-boek heeft! Boeken zijn niet te divers, mensen zijn soms gewoon te bang om jou hun diversiteit te laten zien.

Dus voor u nog eens zegt dat een combinatie van diverse personages, situaties of andere zaken in deze trend te vergezocht is, denk dan aan ons. We noemen ons wel zo, maar we zijn nog (net) geen eenhoorns en we zijn ook absoluut nog niet de meest diverse vriendengroep die er bestaat. Dat hoeft ook niet, want mensen zijn zoals ze zijn en het is juist dat wat je moet appreciëren. Deze diverse dingen maken ons niet minder charmant, liefhebbend of betrouwbaar (we’re all love, peace and happiness, believe me). Het zijn juist die diverse dingen die elk van ons maken tot wie we zijn en onze persoonlijkheid vormt tot kritische, jonge dames die stuk voor stuk prachtjes van mensen zijn. Ja, ik hou van hen allemaal met heel mijn hart. 

Daarbij ga ik dit officieel op papier toegeven: ik ben een van de bovenstaande personen die biseksueel is. Ja, ik val op jongens én meisjes. Juist dankzij van die ‘te diverse’ boeken zoals ‘Leah on the offbeat’, zoals ‘Wat als dit het is’, zoals ‘Girls of Paper and Fire’, zoals de serie ‘How to get Away with Murder’ (praise to queen Shonda), zoals ‘Sex Education’ en zoals zoveel andere prachtige voorbeelden van queer representation: dankzij die series/boeken/media die volgens sommigen ‘zo divers zijn dat het ongeloofwaardig wordt’, juist daardoor ben ik meer ik geworden. Juist daarom ben ik meer gaan houden van al mijn kantjes en mezelf gaan ontdekken op een manier die mij niet op een zilveren dienblad aangereikt is. 

Als we de diversiteit opnieuw gaan doen dalen, opnieuw verhalen gaan witwassen en heteroficiëren, dan gaan er opnieuw jonge meisjes zijn die (net als ik) veel te lang geen enkel idee hebben dat verliefd worden op meisjes ook een optie is waar je jezelf niet voor moet schamen. Dan gaat er opnieuw dat stigma zijn rond mentale problemen en beperkingen. Dan gaat er opnieuw een generatie POC jongeren opgroeien die aanvoelen dat ze niet gewild zijn in de maatschappij waarin ze leven en die zich dus niet kunnen inleven in verhalen. Hoe creëer je een minderwaardigheidscomplex dat mensen tekent en beïnvloedbaar maakt? Zo! Geloof me, dit is absoluut het beste begin voor een samenleving die iedereen in een onbestaande perfect korset probeert te passen, dat eigenlijk niemand echt goed staat, eerder daar waar het schoentje wringt zelfs.

Want willen we dat echt? Willen we mensen in hokjes blijven duwen door ze af te schilderen als onbestaande? Willen we mensen echt zo blijven marginaliseren en blijven doen alsof de absolute norm nog steeds blank en hetero is voor elk geschreven boek? 

Wel, ik hoop vanuit de grond van mijn hart dat het antwoord daarop nee is. 

Dat is mijn antwoord dan toch, maar ik heb het gevoel dat er nog veel bloed, inkt en tranen zullen vloeien vooraleer de rest van het land het hierover met mij eens is en dat maakt mij alleen diep triest. Woede helpt toch niet, want het is als vechten tegen de bierkaai, maar dat verdriet dat blijft tot in het diepste van mijn botten. Dus ik kan alleen maar vechten met mijn eigen bloed, inkt en tranen in de hoop dat de volgende generatie terugkijkt en zegt ‘Je meent toch niet dat mensen dat ooit dachten?’ op exact dezelfde manier zoals wij dat soms over onze grootouders zeggen. 

Gaos fade out