Recensie: Over Wezenloze Zielen

Er was eens… ergens ver weg, diep in het Zwarte Woud, het dorpje Flüstern. Ooit viel dit dorp onder het toezicht van de mysterieuze graaf van Nebelburg. Niemand van de dorpsbewoners had hem ooit gezien, maar iedereen kende zijn donkere vervallen kasteel dat hoog in de bergen stond. Ondanks de geruchten en enge verhalen, die aan de kinderen werden verteld voor het slapen gaan, wist niemand wat er zich werkelijk afspeelde achter de oude kasteelmuren. 

Daar in Flüstern, vlakbij de Flüsternsee, woonde een meisje met haren als koren en ogen zo groen als lenteblaadjes. Door haar volk onbegrepen en ongeschikt gevonden voor het huwelijk. Dit meisje zou zonder dat zij het wisten hun levens en dat van de graaf voorgoed veranderen.
Haar naam was Sieglinde en dit is haar verhaal...

Disclaimer: Een aantal van ons is bevriend met de auteur, derhalve kunnen we niet beloven geheel objectief te zijn. Natuurlijk doen we ons best kritisch te blijven, maar al onze enthousiasme uitbannen voor deze prestatie zal helaas niet lukken. :)

Cover & achterflap
De cover vinden we prachtig. De kleuren, de titel, het lettertype, de afbeeldingen/tekeningen erop: alles ademt een verbijsterende sprookjesachtige sfeer uit met een koud, duister randje. Zelfs zonder de persoon achter het boek te kennen, zouden we met 100% zekerheid kunnen zeggen dat we het boek in de boekenwinkel opgepakt zouden hebben door de cover. De achterflap vonden we minder. Het draagt zeker bij aan de sprookjes-sfeer die door de cover opgewekt wordt, maar het is wat simpel geschreven. Een van ons had het boek op basis van de achterflap zelfs weer terug in de kast gezet. Het lettertype komt minder elegant over dan de bedoeling is en het is zo groot dat het meer een kinderboek lijkt. Een gevaarlijk iets kijkend naar de volwassen thema’s en het taalgebruik in het boek. We hebben het idee dat de achterflap bij lange na niet de juiste doelgroep aanspreekt. Bovendien worden er aan de binnenkant verschillende lettertypes gebruikt voor de paginanummers en de tekst, wat we eerlijk gezegd ook niet zo’n succes vonden. De kwaliteit van het boek laat ook een beetje te wensen over, bij zowel Sophie als Katie liet de glimmende bovenlaag al binnen een week in de hoekjes los. Wij vinden ondanks dat dat de schoonheid van de cover alle andere vormgeving minpunten in het niets laat doen vallen.

Inhoudelijke recensie
Met behulp van gedetailleerde beschrijvingen en lange, sprookjesachtige zinnen zet Merel een fascinerend universum neer. Het verhaal neemt je mee in een duistere, maar sprookjesachtige wereld gevuld met bijzondere wezens en interessante vervloekingen. Sneeuwstormen en bevroren riviertjes, een groot en koud kasteel… Het heeft alle elementen van een winterboek. Het ietwat ouderwetse taalgebruik draagt bij aan deze sfeer en zorgt ervoor dat je als lezer echt het gevoel hebt in een andere wereld beland te zijn. De lange zinnen maken wel dat het boek meer aandacht vergt. De wat ongeduldige lezers zullen wellicht al vroeg dit boek wegleggen omdat zij enige actie missen door het gedetailleerde woordgebruik. Desondanks heeft het boek een vrij directe start en bevat het geen onnodige scènes voor het plot.

De combinatie van duistere sprookjesfiguren met het realistische hoofdpersonage zorgen ervoor dat het boek spannend is om te lezen. Sieglinde is intelligent en niet op haar mondje gevallen, wat haar een prettig hoofdpersonage maakt. Het voelt ook alsof er een goede middenweg is gekozen tussen hoe zij zich hoort te gedragen in die tijd en wat de moderne lezer herkenbaar vindt in een hoofdpersonage.

Het leuke was ook dat het verhaal bleef verrassen, met de nodige plottwisten die we van te voren niet aan hadden zien aankomen. Naast de verrassende elementen waren er ook personages die ons erg aanspraken. Ze waren niet perfect, ze hadden juist goede en slechte kwaliteiten. Zo was de Ravenman een van Katies favoriete personages door het geheimzinnige dat om hem heen hing. Voorts was er een goede afwisseling tussen de informatie die de lezer werd gegeven en de vragen die werden opgeroepen. Ook de koude graaf, wiens persoonlijkheid erg goed was uitgewerkt, heeft deelgenomen aan het aantal sterren dat we uiteindelijk geven. Het mysterieuze raadsel dat om hem heen hangt wordt prettig en geleidelijk aan opgelost.
De karakters spreken en leven zoals wij ons verbeelden dat ze in die tijd deden. Naast het mysterie is er ook sprake van levensproblemen die Sieglinde dwars zitten, en de relaties tussen haar en haar familie en vrienden zijn realistisch uitgewerkt. Er is sprake van liefde en geheimen nog voordat Sieglinde begint aan het grote avontuur bij de graaf, zijn kasteel en trouwe dienaren.
Zoals een sprookje betaamt, was het niet al te lang. Dat is enerzijds jammer, want we hadden best meer willen weten over de hoofdpersonage en over de bijzondere wereld. Anderzijds past het ook, want in sprookjes wordt ook niet altijd uitgelegd hoe het universum precies in elkaar zit.

Er zijn natuurlijk wel een paar verbeterpunten, en die willen we graag benoemen. Ten eerste is dat het tempo, dat we eerder in deze recensie ook al noemden. Door het taalgebruik is het verhaal wat lastig inkomen. Dit ligt niet aan de Vlaamse wortels van De Keyzer, maar meer aan haar ietwat oudbollige stijl in dit verhaal. Merels schrijfstijl is al zeer gepolijst voor iemand van haar leeftijd. We zijn dan ook zeer benieuwd waarmee ze in de toekomst nog zal komen. Hier en daar kan wel worden opgemerkt dat de schrijfster jong is door bepaalde handelingen en reacties van de personages. Wat absoluut geen negatief punt is, want het is juist ongelooflijk bijzonder dat we slechts in sommige gevallen het gevoel kregen dat de schrijfster jong was.

Helaas zitten er een aantal slordigheidsfoutjes in het boek. De gedachtegangen van Sieglinde zijn niet schuingedrukt, waardoor we onnodig het gevoel kregen dat er van eerste en derde persoon gewisseld werd, waren er opeens stukken vanuit de alwetende verteller en er zijn woorden of zinnen die nog wel eens herhaald worden. Hier en daar zelfs een spel- of grammaticale fout. Dit zijn dingen die er eigenlijk met een editor of met een proefdruk uitgehaald behoren te worden.
Dat er echter wel een goed vooronderzoek was voor dit verhaal, konden we zeker opmerken. We konden maar één historische fout vinden. Helaas kunnen we deze wegens spoilers niet benoemen, maar we kunnen je wel verzekeren dat je er geen last van zal hebben. Althans, dat hadden de meesten van ons niet. Enkelen lazen er zo overheen en besefte het pas toen het bij onderling ter sprake kwam.

Al met al vonden we het een geweldig boek om te lezen, al hebben we er wel onze bedenkingen bij of dit echt een YA-sprookje is niet ‘gewoon’ een sprookje voor alle leeftijden (met wat trigger warnings). Naar onze mening is het een tijdloos verhaal, voor jong en oud, en Sieglinde voelt ook niet als de klassieke YA-helding. We willen hiermee natuurlijk niet zeggen dat YA-verhalen niet voor alle leeftijden kunnen zijn, maar de categorie heeft wel een specifieke doelgroep, en dat valt te merken wanneer je een YA-boek leest. Bij Over Wezenloze Zielen was dit niet het geval. Het is een verhaal dat bij een veel breder publiek aangeprezen zou kunnen worden. Merel De Keyzer heeft een hele volwassen schrijfstijl. Voor jonge kinderen is dit misschien wel moeilijk, maar dit kan ook op een uitdagende manier terecht komen. Naar onze mening is Over Wezenloze Zielen een tijdloos verhaal, voor jong én voor oud.

Tot slot
Ondanks onze kritische opmerkingen is Over Wezenloze Zielen een verhaal waar we allemaal met smart op hebben zitten wachten. De verwachtingen waren dan ook hooggespannen, maar het boek heeft er zeker wel aan voldaan. Het is een fascinerend, tijdloos verhaal, geschreven door een hele jonge schrijfster met ongelooflijk veel talent. We geven het verhaal vier sterren, omdat we het super vonden, maar ook omdat het nog beter kan. En we hebben er alle vertrouwen in dat Merels toekomstige boeken alleen maar beter zullen worden. We zouden toch wel iedereen aanraden om dit boek te kopen omdat het een van de betere origineel Nederlandse werken is. Dit boek is een pareltje voor elke iets oudere YA-lezer. ​

---

Phoenix, KatiE, sophie & Louise