Recensie: Een bijna eindeloze afstand

Shirin is het zat om altijd maar aangestaard, beledigd of zelfs aangevallen te worden. Ze is niet meer verbaasd dat mensen vreselijk kunnen zijn, alleen maar vanwege haar afkomst, religie en de hijab die ze draagt. Ze is er klaar mee dat mensen haar niet zien om wie ze is, maar altijd direct een oordeel klaar hebben, en denken te weten wat ze denkt of voelt. 

Het is 2002, een jaar na de aanslagen van elf september in New York, en het is een heftige en verwarrende tijd. Shirin sluit iedereen buiten, en verliest zichzelf in muziek en breakdance. Ocean James is de eerste persoon in tijden die haar echt lijkt te willen leren kennen, maar ze komen uit twee schijnbaar onverenigbare werelden. En Shirin heeft de muur om zich heen zo zorgvuldig opgebouwd dat ze niet weet of ze wel in staat is om hem af te breken. 

Cover & Achterflap
De achterflap trok ons direct. De meesten van ons zijn blank en bewust van ons ‘white privilige’, daarom wilden we ons in de schoenen schuiven van Shirin, zodat we de verschillen door haar ogen konden meemaken. Dit klinkt misschien gek, maar voor sommigen van ons is de omgeving nu eenmaal heel wit. Een enkele van ons heeft wel een buitenlandse achtergrond en keek er weer met andere ogen naar.

We hebben het boek opgestuurd gekregen van Blossom Books als recensie-exemplaar, maar sommigen van ons hebben het boek ook gekocht. Daar heeft de cover trouwens ook een rol in gespeeld, want die vinden we prachtig. Heel simpel, heel minimal met veel esthetisch gevoel, dat is echt ons ding. Ook dat spel met die lettertypes is echt heel leuk!

Inhoudelijke recensie

Het boek is erg personage-gebonden. Je vindt geen complex plot of een spanningsopbouw hierin, maar dat hoeft ook niet, want het is een boek met een boodschap. En die boodschap wordt doorgegeven door het leven van Shirn, het hoofdpersonage. We volgen Shirin vlak na de aanslagen op 9/11. Als iemand met een Perzische achtergrond, een moslim en een drager van een hoofddoek krijgt van alles naar haar hoofd geslingerd. Van woorden, naar voorwerpen. Geen van ons draagt een hoofddoek en velen van ons zijn blank. Door dit boek besef je hoe zelfbewust Shirin en andere moslima’s moeten zijn om simpelweg de keuze maken een hoofddoek te dragen in deze tijden.

    “Ik kleedde me niet op deze manier omdat ik probeerde een soort non te zijn, maar omdat het goed voelde, en omdat het me in het algemeen minder kwetsbaar maakte, alsof ik elke dag een soort harnas droeg. Het was een persoonlijke voorkeur. Ik deed het in elk geval niet omdat ik me zedig wilde kleden vanwege een of andere kloothommel die zijn pik niet in zijn broek kon houden. Mensen hadden grote moeite dat te geloven, omdat mensen sowieso al grote moeite hadden vrouwen te geloven.”

De opbouw van Shirin, dat vertrekt vanuit een heel gesloten, zelfbeschermend en daardoor haast vijandig standpunt wordt heel goed verklaard zonder het echt uit te moeten leggen zodat ook onwetende mensen haast kunnen voelen wat het met je doet als je zo behandeld wordt, simpelweg omdat je je haar bedekt.

De gebeurtenissen van het boek zijn steeds weer stukje bij beetje een soort van optopping van het vorige. Als je denkt dat de mensheid niet erger kan, wordt het dat wel. Nu, zonder spoilers, Mafi zorgt er wel voor dat dit gecompenseerd wordt door de interactie tussen Shirin en Ocean. De dynamiek tussen die twee is heel fijn om te lezen en dat stuwt ook steeds weer het verhaal vooruit, maar ook het plot doet dat al op zichzelf. De dynamiek tussen de twee hoofdpersonages laat ook duidelijk zien, zonder met de vinger te wijzen, hoe bevoorrecht Ocean eigenlijk is blanke, hetero jongen. Hij toont vanaf het begin begrip voor Shirin, maar hij begrijpt het pas écht als hij daadwerkelijk een stukje van Shirins leven meemaakt.

   “[..]Voor Ocean was het ontzettend moeilijk te verteren dat er op deze wereld zo veel afschuwelijke mensen rondliepen. Toen ik hem probeerde uit te leggen dat er altijd intolerante mensen en racisten waren geweest, zei hij dat hij het oprecht nooit had gezien, dat hij nooit had gedacht dat mensen zich op deze manier konden gedragen, en ik zei ja, ik weet het. Dat is precies wat er gebeurt als je zo bevoorrecht bent.”

De bijpersonages zijn functioneel en goed uitgewerkt. Met name de familie van Shirin spatte bijna van de pagina’s af. Voor de lezers met een buitenlandse achtergrond kwamen sommige dingen zelfs herkenbaar voor. Alles in dit verhaal had een meerwaarde, van de setting, tot de momenten en net dat maakte de ontknoping nog beter. Want alles klopte. Het hele plaatje klopte en op het einde viel alles samen voor mij op een hele mooie, ontroerende manier.

Vrijwel iedereen las het boek in een paar dagen uit. Sommigen zelfs in een dag. Wat ons betreft had het boek wel 300 pagina’s mogen doorgaan.

Tot slot
We weten nu al dat dit boek ons lang zal bijblijven. De tijd waarin het zich afspeelt, de denkbeelden, de opbouw, de personages en de haat, alles zorgde ervoor dat sommigen van ons op het einde van dit boek moest huilen omdat het gedaan was en we niet meer konden lezen. Het is maatschappelijk relevant en geweldig cute tegelijkertijd, krijg dat klaargespeeld en we geven jou ook 5 sterren!

---

Gaos, Phoenix, Lea,Louise en Sophie