‘First you have to learn the rules like a pro, then break them.’ Picasso zei dit ooit ergens. Je weet wel, die kerel die wereldberoemd geworden is door verf tegen een doek te kladden. Exact die kerel had het waarschijnlijk dan wel over verf en doek, maar eigenlijk geldt het voor pen en papier. Schrijvers, voor de duidelijkheid. Tekenen laat ik aan andere mensen over.  

Maar op deze manier stel ik wel even dat schrijven regels heeft en dat is iets dat ik altijd fascinerend gevonden heb. Laten we dit stellen: schrijven is topsport (ik ben ervaringsdeskundige in beide, believe me). En net als bij topsport zijn er vaste stelregels die je kan gebruiken om beter te worden. Samen met talent en doorzettingsvermogen zijn de zogenaamde regels de belangrijkste pijlers om succesvol een boek te schrijven. Alhoewel ik er persoonlijk van overtuigd ben dat doorzettingsvermogen uiteindelijk het allerbelangrijkste is, moet er iets gezegd worden over de regels.

Of ja, het schrijfadvies dat veel jonge schrijvers aan de meer doorwinterde vragen. Aka ik die op de boekenbeurs meermaals mijn stoute schoenen aantrok om die vraag te stellen. Aangezien Carry Slee er een boek over schreef (Durf te schrijven, recensie vind je hier), gok ik vrij accuraat dat ik niet de enige ben. Maar hoe pak je dat aan? Want je kan wel degelijk schrijfadvies vragen. Schrijven is een vak, een metier dat je jezelf eigen moet maken. Hiervoor kan je twee dingen doen: het internet afschuimen of dure masterclasses, workshops en schrijfopleidingen gaan volgen. De eerste is gratis, de tweede is dat absoluut niet. 

Wat niet wilt zeggen dat als je het goed aanpakt, ze allebei evenveel waard zullen zijn. Ter illustratie: ik had nooit enige vorm van begeleiding buiten een open geest en vrienden (kuch de rest van kladblog kuch) om mijn schrijven vorm te geven en ik ben iemand die ondertussen op meerdere podia staat, geselecteerd wordt voor schrijfresidenties en een boek gaat uitgeven. Ik ben dus absoluut de laatste om te zeggen dat schrijven geen regels heeft, want ik heb mijn eigen regels. 

En dat is het ding. Ik ga je in dit artikel geen schrijfadvies geven. Zo werkt het niet. Misschien is dat juist het mooiste aan dit vak, dat het voor iedereen anders is. Ik vermelde dat ik naar de boekenbeurs ging? Wel, daar kreeg ik vaker dan niet op die ene vraag, die bij ik bij iedereen hetzelfde stelde, andere antwoorden. Logisch denk je nu, iedereen is anders. Klopt, ware het niet dat er ook meermaals tegengestelde antwoorden bij zaten. De een hecht het hoogste belang aan tot in de puntjes voorbereiden wat hij gaat schrijven, de andere begint eraan en ziet wel waar hij belandt en nog iemand anders ziet de pluspunten in de mengvorm. Veel lezen, dat is misschien het enige antwoord dat ik vaker gehoord heb, maar ook niet te veel, want je mag niet kopiëren. 

Je ziet, alleen al op mijn bescheiden zoektocht vond ik verschillende versies van schrijfadvies, verschillende versies die tot een succesvol einde geleid hadden en als ik er echt veel achter had gezocht en perfect de regels had gevolgd, denk ik niet dat ik gestaan had waar ik nu ben. 

Want die regels zijn er, maar eerst moet je die voor jezelf opstellen, ze dan aanpassen tot ze jou staan en dan moet je ze uit het raam gooien en er gewoon voor gaan.

Schrijfadvies is nodig, maar zo persoonlijk dat het beste wat je kan doen, is om al die adviezen te verzamelen, er een lijstje van aan te vinken en te kijken waar je iets mee kan. Je kan duizenden euro’s spenderen aan opleidingen en die zullen misschien wel helpen, maar dan opnieuw is het allerbelangrijkste dat je als schrijver moet doen kritisch zijn voor het advies dat ze je geven. Je moet de regels leren om ze dan te kunnen breken. Het is dat Picasso het zei, maar hij had gelijk.

​

Achterflap
Project Runway meets Mulan in this sweeping YA fantasy about a young girl who poses as a boy to compete for the role of imperial tailor and embarks on an impossible journey to sew three magic dresses, from the sun, the moon, and the stars.

Maia Tamarin dreams of becoming the greatest tailor in the land, but as a girl, the best she can hope for is to marry well. When a royal messenger summons her ailing father, once a tailor of renown, to court, Maia poses as a boy and takes his place. She knows her life is forfeit if her secret is discovered, but she'll take that risk to achieve her dream and save her family from ruin. There's just one catch: Maia is one of twelve tailors vying for the job.

Backstabbing and lies run rampant as the tailors compete in challenges to prove their artistry and skill. Maia's task is further complicated when she draws the attention of the court magician, Edan, whose piercing eyes seem to see straight through her disguise.

And nothing could have prepared her for the final challenge: to sew three magic gowns for the emperor's reluctant bride-to-be, from the laughter of the sun, the tears of the moon, and the blood of stars. With this impossible task before her, she embarks on a journey to the far reaches of the kingdom, seeking the sun, the moon, and the stars, and finding more than she ever could have imagined.

Cover & achterflap
Over de cover kan ik kort zijn: die vind ik geweldig. Niet alleen heb ik een zwak voor ‘getekende’ covers, het geeft ook perfect weer wat je in het boek zal vinden. Een fantasy doordrenkt van de Chinese cultuur met een hoofdpersonage die een kleermaker is (maar wel een badass variant, blijkbaar). De achterflap intrigeerde me nog meer. Een mix van Project Runway en Mulan? Dat moet ik hebben! 

Inhoudelijke recensie
Spin the Dawn vertelt het verhaal van Maia Tamarin, die ervan droomt om de beste kleermaker van het land te zijn. Dan komt er een een koninklijke boodschapper langs die haar vader oproept om samen met twaalf anderen voor de positie van ‘koninklijke kleermaker’ te strijden. Haar vader is er echter niet toe in staat, net zoals haar broer. Daarom neemt Maia, vermomd als haar broer, hun plek in. En diep vanbinnen ook om haar eigen droom na te jagen.

Voordat ik aan Spin the Dawn begon wist ik al dat ik het een goed boek zou vinden. En die verwachting is ook uitgekomen. Maar wel met enkele kanttekeningen. Qua plot had ik verwacht dat het hele boek over het winnen van de felbegeerde plek als ‘koninklijke kleermaker’ zou gaan. Dit is echter niet het geval, ook al lijkt de flaptekst dit wel te impliceren. Na ongeveer 180 bladzijden verlaat Maia het paleis om een queste te vervullen. Omdat ik dit niet verwacht had, moest ik toegeven dat ik even teleurgesteld was en het boek aan de kant zette. Na een paar dagen pakte ik het weer op met een andere instelling en genoot ik er weer van. Het was dus wel even schakelen voor me. Ook speelt de romantische relatie een grote rol dan verwacht. Al vond ik het dit keer eens níét erg. De relatie tussen Maia en haar liefdesinteresse was super cute en leuk om te lezen. Het is - thank god - geen insta-love, maar komt langzaam op gang en ze plagen elkaar regelmatig (zo schattig, echt). Hun liefde paste ook heel goed in het verhaal, in tegenstelling tot sommige andere verhalen waar personage alleen maar smachtend naar elkaar kunnen kijken terwijl de wereld vergaat.

Maia was een fijn hoofdpersonage. Ze gaf veel om haar familie, maar had ook persoonlijke dromen waarvoor ze wilde gaan. Ik vond het ook bewonderenswaardig hoe ze haar doelen en dromen weigerde op te geven. Een ander favoriet personage was Edan, de Lord Enchanter. Niet alleen als personage op zich, maar ook in zijn omgang met Maia. Hun ‘relatie’ ontwikkelde heel organisch en ik vond het leuk om te zien hoe ze elkaar plaagden. 

Een minpunt, op de verkeerde verwachtingen na, is dat Maia zich voordoet als een kreupel persoon. Ik heb al enig ander opgevangen op internet dat mensen met fysieke beperkingen dat absoluut niet kunnen waarderen, en hierin telt hun stem zwaarder dan dat van mij. Daarom trek ik ook een ster van mijn beoordeling af.

Een ander minpunt zijn twee zinnen die homofobisch zijn. Zo wordt er in het boek gesteld door Maia dat ze verkleed als jongen nooit met haar liefdesinteresse kan samen zijn. Ook wordt er tegen haar liefdesinteresse opgemerkt dat er wel jongens naar zijn kamer gebracht kunnen worden, als hij daarin geïnteresseerd is, omdat hij interesse toonde in Maia verkleed als jongen. (Het stereotype van de homoseksuele man die een predator is, mag wel eens verdwijnen in deze wereld).

Tot slot: die cliffhanger! Nu móét ik deel twee wel gaan lezen. 

Tot slot
Spin the Dawn zit boordevol magie, wonderlijke plekken, vreemde wezens en fijne personages. Ik kan niet wachten om het volgende deel te lezen. Mijn enige minpunten waren dat de flaptekst enigszins misleidend is aangezien het boek niet enkel draait om de wedstrijd voor de plek van ‘koninklijke kleermaker’, het gegeven dat Maia zich voordoet als een kreupel persoon terwijl ze dat niet is en de homofobische zinnen. De laatste twee punten zorgen er elk voor dat er een ster van mijn beoordeling afgehaald wordt. Hierdoor komt Spin the Dawn uit op drie sterren. 

​New adult is een markt die in Nederland nog niet erg groot is. Er zijn maar weinig uitgeverijen die het aandurven om deze boeken uit te geven. Qua verdiensten snap ik dat wel. Het brood op de plank moet toch ergens vandaan komen. Maar waarom lezers er nog niet aan willen? Dat snap ik dus niet.
 
Na de hele ‘Vijftig tinten’- gekte, zou je denken dat boeken waar een beetje seks in voorkomt als een malle over de toonbank gaan. Maar nee, kennelijk willen mensen keiharde SM zonder noemenswaardige verhaallijn voordat iets een bestseller wordt. Maar als je ook eens een boek wilt aanschaffen dat je wél in de trein kunt lezen is new adult misschien een betere optie.
 
Personages in new adult-boeken zijn vaak net volwassen en krijgen te maken met problemen die bij het volwassen leven horen. Ze bouwen hun eigen leven op, dragen vaak een verhaal met zich mee en hebben soms seks. Ik zie geen enkele reden waarom de groep achttien- tot dertigjarigen van Nederland zich niet massaal op deze boeken zou storten.
 
Of zijn het dan echt gewoon die kinderschoenen waar het genre nog uit moet groeien? Is het nog niet bekend genoeg? Maar hoe komt dat dan en hoe kunnen we daar iets aan veranderen als iedereen star blijft vasthouden aan het bekende?
 
Ik kan iedereen die nog nooit een new adult-boek heeft gelezen aanraden om iets van Colleen Hoover te lezen, een bekende Amerikaanse schrijfster van wie de boeken ook in het Nederlands verschijnen. Misschien bekijk ik de wereld iets te veel door de ogen van een fan, maar wat mij betreft zouden de boekhandels vol met haar boeken mogen staan. Haar onverwachte plotwendingen maken mijn schrijvershart jaloers. Andere auteurs die de Engelstalige wereld al veroverd hebben, zijn Jennifer Armentrout, Rebecca Yarros en Sophie Jackson.
 
Ook in Nederland proberen steeds meer new adult-auteurs aan de weg te timmeren. Zo geeft Zomer & Keuning de boeken van Lis Lucassen uit. Ook Dutch Venture Publishing heeft NA in hun fonds met onder andere Stefanie van Mol. En dan heb je nog de indie-auteurs, die hun boeken zelf hebben uitgegeven omdat de kansen bij een reguliere uitgever te klein zijn, zoals Liz Hartevelt en Mariëlle Brouwer.
 
Wat ik met dit artikel hoop te bereiken is dat meer mensen eens een new adult-boek zullen oppakken. Misschien is het niks voor jou, misschien wel. Daar kun je pas over oordelen als je het gelezen hebt, toch? Samen kunnen we ervoor zorgen dat er meer NA wordt uitgegeven. Laat vooral in de reacties jouw favoriete boek achter. 

Achterflap
Cato Schmidt heeft alles: fijne ouders, bloedmooi zusje, leuk bijbaantje en vriendinnen uit het groepje populairste meisjes van de school. Maar Cato worstelt. Met zichzelf en haar pijnlijke verleden. En als haar perfecte leven barstjes begint te vertonen, keert Cato steeds meer in zichzelf. De enige bij wie ze terecht kan is Adrian, haar vriend die ze online heeft leren kennen en haar nooit zal laten vallen.








Cover & achterflap
De cover past perfect bij de inhoud van het boek. Het chique roze, de letters, de titel, de lint met de granaat: er is heel goed over nagedacht en geeft meteen de sfeer weer. Het is ook heel mooi afgewerkt allemaal, zowel de buitenkant als  het binnenwerk. Op de afbeelding oogt de cover net iets minder aantrekkelijker dan in het echt, omdat de letters in het echt meer spiegelen dan goud zijn. Het is alleen wel jammer dat de letters vervagen. 

Er kunnen spoilers in deze recensie voorkomen
TW: Suïcidaliteit, zelfmoord

Inhoudelijke recensie
Dit is hoe het ging vertelt het verhaal van Cato Schmidt. Door een gebeurtenis in het verleden start ze op een nieuwe middelbare school, waar ze met een frisse start kan beginnen. Op het eerste gezicht gaat het goed, maar langzaam maar zeker verandert de situatie en voelt het alsof het verleden weer heden aan het worden is voor Cato. Dit is hoe het ging is bij uitstek een psychologische thriller. Dit keer is het woordje ‘psychologisch’ eens niet een marketingstrategie om de thriller interessanter te doen klinken, maar echt van toepassing. Door het verhaal heen aanschouw je hoe Cato steeds meer mentaal aftakelt en zijn haar wanhoop en donkere gedachten haast tastbaar. De merkbare spanning door het verhaal heen hangt duidelijk samen met de gesteldheid van Cato. Voor mij was dat ontzettend knap gedaan.

De schrijfstijl is geweldig, met name omdat het zo goed past bij de inhoud. In tegenstelling tot andere boeken waarbij de simpele schrijfstijl afdoet aan het verhaal, bouwt het hier juist de spanning op. Het voelt daardoor alsof het een artistieke keuze is geweest van de auteur om deze stijl te gebruiken en dat kan ik erg waarderen. Voor mijn gevoel pas het ook bij de manier van denken van het hoofdpersonage. 
Cato was een goed uitgediept personage met een duidelijke karakterontwikkeling in negatieve zin. Ze had een heldere, eigen stem die sterk doorschemerde in het verhaal. De bijpersonages waren een stuk minder uitgediept. Ergens wel logisch, want het verhaal wordt vanuit Cato verteld en Cato is door het verhaal met name bezig met haar eigen gevoelens. Wel had ik wat meer gewild van Ben. Soms vond ik zijn reacties een beetje vreemd. 

Het plot was strak uitgewerkt. Al vanaf het begin heb je het gevoel dat er iets akeligs staat te gebeuren en ergens halverwege werd het me duidelijk dat Cato zelfmoord zou plegen. De stukjes tussendoor die geschreven werd vanuit het perspectief van een ander waren ook een toffe toevoeging. Het spektakel op het einde had ik duidelijk níét verwacht en ik weet nog steeds niet goed wat ik daarvan moet vinden. Ik geef toe dat ik zat van ‘oh mijn God’, maar achteraf vond ik het ook weer overkomen als een trucje. Het wrijft toch een beetje in negatieve zin.

Tot slot hadden trigger warnings niet misstaan voor een boek met een onderwerp als deze. Suïcidaliteit is een gevoelig onderwerp, waarvan bewezen is dat boeken, series en films daarover die geconsumeerd worden zorgen voor een stijging in het aantal zelfmoorden onder de bevolking. (Lees bijvoorbeeld HIER een onderzoek waaruit blijkt dat Thirteen Reasons Why (boek en serie) voor een stijging heeft gezorgd). Natuurlijk pleit ik hier niet voor een verbod op dit soort verhalen, want het onderwerp moet bespreekbaar blijven, enkel dat er trigger warnings vermeld worden zodat mensen erop voorbereid zijn. In dit geval kan ik die nergens vinden. 

Tot slot
Dit is hoe het ging is een sterk debuut. Een boek dat perfect in het rijtje van ‘psychologische thrillers’ thuishoort - en dit keer écht, niet alleen als marketingterm. De schrijfstijl is simpel, maar dat maakt het verhaal in dit geval alleen maar krachtiger. Dit keer voelt het alsof de auteur bewúst voor een schrijfstijl als deze heeft gekozen, waardoor ik er alleen maar van onder de indruk kan zijn. Cato was een goed uitgediept hoofdpersonage en het plot zat strak in elkaar. Enige minpunten waren voor mij persoonlijk het einde en het gebrek aan trigger warnings. Van mij krijgt Dit is hoe het ging vier sterren.

​‘Ik leef niet meer volgens een kalender, ik kijk niet meer naar data. Er is alleen toen en nu. Er is alleen wat we ooit waren, en wat we geworden zijn.’

De zeventienjarige Layla Amin en haar ouders worden ’s avonds overvallen door een militaire eenheid die hen meeneemt naar een interneringskamp voor Amerikaanse moslims. Met behulp van haar vriendje buiten het kamp, haar nieuwe vrienden in het kamp en een onverwachte bondgenoot vecht Layla voor haar vrijheid, en begint langzaam maar zeker een revolutie tegen de directeur van het kamp.

Achterflap & Cover
We zijn een fan van de tekening op de cover. Hij representeert heel sterk waar het boek over gaat én hij is mooi. Dat is niet simpel gedaan en toch is dat bij ingesloten enorm goed gelukt. Ook de achterflap geeft een goede representatie van waar het over gaat. 

inhoud
Dit is een boek van hoop. Is het perfect? Nee. De schrijfstijl is af en toe te beschrijvend en er zit vrij weinig dialoog in. Toch slaagt Ahmed erin om je mee te nemen. Mobius in, alsof je een van de naamloze geïnterneerden bent, of het geheugen van de camera’s. Heel het verhaal door kan je zelf de lijnen met WOII trekken als ze zelf al niet getrokken worden. 

Misschien is het té - met momenten - dat klopt, maar eigenlijk moeten we allemaal toegeven dat het een boek is dat onder de noemer ‘nodig’ valt. Want wat dit boek heeft, is een stel zeer sterke personages die het verhaal dragen. De opzet is heel goed, het plot af en toe iets minder, maar die sterke personages hebben sterke schouders. Het zijn mensen die strijden en die niet opgeven, hoe slecht het er ook uitziet. Ze gaan door en daar kan je ze enkel maar voor respecteren, ook al weet jij net zo goed als het hoofdpersonage Layla dat ze letterlijk haar kop op een slachtbank legt en hoopt dat de guillotine niet dichtklapt. Het is een verhaal van moed en van hoop. Dat is wat hieruit gehaald moet worden.

Soms dacht ik dat het te veel van hetzelfde was. De angst en dat steeds weer een net-niet climax gevoel. Dat is het enige nadeel van dit boek. En om eerlijk te zijn had ik het niet aangekund als het anders was geweest. Want ja, het zorgde er soms voor dat er een soort van déja vu gevoel kwam met momenten, maar constant voel je perfect wat het personage doormaakt. Of voor zover het mogelijk is om die veelheid aan emoties en gedachten te vatten, is dit een heel sterke benadering. Plato zei ooit dat woorden de ultieme waarheid altijd geweld aandoen en dat is een beetje het gevoel dat ik bij dit heb achteraf. Het is de waarheid, maar de woorden vatten het soms niet in zijn pure vorm. 

Het zou alleen te zonde zijn dat mensen het daarom zouden afbreken, want dan heb je geen oog voor de schoonheid die er overblijft. De diversiteit, de liefde, de passie, de hoop en de menselijkheid. Het gevaar van apathie. Dat zijn dingen die vaker in boeken moeten komen. 

En de eerste die zegt dat het niet actueel is, die weet niet wat er gaande is aan de grenzen van Amerika. Open twitter. Lees en je weet dat dit ergens realiteit is. Het hoeft alleen niet nog erger te worden. 

Het is niet perfect, maar het is nodig. Vier enorm verdiende sterren voor Ingesloten van Samira Ahme